Fiszki
procesy poznawcze
Test w formie fiszek test do nauki z procesów poznawczych
Ilość pytań: 62
Rozwiązywany: 808 razy
dopasuj opis do ilościowych zaburzeń świadomości.
zaburzenia z * nie są stricte ilościowe
Senność patologiczna
Patologiczny sen głęboki
śpiączka
Stan wegetatywny
Stan minimalnej świadomości
*Mutyzm akinetyczny
*Zespół zamknięcia czyli locked in
*Śpiączka psychogenna lub symulowana.
charakteryzuje się wyraźną tendencją do zasypiania. Chory w czasie rozmowy potrafi zapadać w sen. Można go wprawdzie wybudzić, lecz po chwili ponownie odczuwa potrzebę zaśnięcia. Stanowi temu towarzyszą istotne zaburzenia uwagi i spowolnienie procesów psychicznych.
brak czuwania. Reaktywność na silne bodźce jest ograniczona; zachowane są reakcje obronne. W odpowiedzi na bodźce bólowe mogą się pojawić: jęk, grymas twarzy, cofanie kończyny.
Pacjent nie wykazuje żadnych odznak pobudzenia ani świadomości siebie i otoczenia. Natomiast zachowana jest czynność pnia mózgu, czyli struktur podkorowych odpowiedzialnych za podtrzymywanie czynności biologicznych w tym funkcjonowania układu krążenia i oddychania. Charakterystycznym objawem jest zanik cyklu snu i czuwania.
brak świadomości ale zachowane odruchy podstawowe i cykl sen-czuwanie
częściowa świadomość, odpowiedzi stereotypowe, kontakt wzrokowy
akinetyczny jest rzadkim zaburzeniem neurologicznym upośledzającym inicjatywę i motywację do zachowania, brak ruchu dowolnego, brak mowy, zachowanie wodzenie oczami i skupienie wzroku
Osoby dotknięte tym zespołem nie mogą poruszać dolną częścią twarzy, żuć, połykać, mówić, poruszać kończynami ani poruszać oczami na boki. Zazwyczaj jednak widzą, słyszą, poruszają oczami w górę i w dół oraz mrugają.
Jest to stan, w którym pacjent ma zachowaną przytomność oraz prawidłową zawartość świadomości, jednak nie komunikuje się z otoczeniem, ani nie daje zewnętrznych przejawów świadomości. Stan ten może wynikać z wolicjonalnego zachowania pacjenta naśladującego stan nieprzytomności
Senność patologiczna
charakteryzuje się wyraźną tendencją do zasypiania. Chory w czasie rozmowy potrafi zapadać w sen. Można go wprawdzie wybudzić, lecz po chwili ponownie odczuwa potrzebę zaśnięcia. Stanowi temu towarzyszą istotne zaburzenia uwagi i spowolnienie procesów psychicznych.
Patologiczny sen głęboki
brak czuwania. Reaktywność na silne bodźce jest ograniczona; zachowane są reakcje obronne. W odpowiedzi na bodźce bólowe mogą się pojawić: jęk, grymas twarzy, cofanie kończyny.
śpiączka
Pacjent nie wykazuje żadnych odznak pobudzenia ani świadomości siebie i otoczenia. Natomiast zachowana jest czynność pnia mózgu, czyli struktur podkorowych odpowiedzialnych za podtrzymywanie czynności biologicznych w tym funkcjonowania układu krążenia i oddychania. Charakterystycznym objawem jest zanik cyklu snu i czuwania.
Stan wegetatywny
brak świadomości ale zachowane odruchy podstawowe i cykl sen-czuwanie
Stan minimalnej świadomości
częściowa świadomość, odpowiedzi stereotypowe, kontakt wzrokowy
*Mutyzm akinetyczny
akinetyczny jest rzadkim zaburzeniem neurologicznym upośledzającym inicjatywę i motywację do zachowania, brak ruchu dowolnego, brak mowy, zachowanie wodzenie oczami i skupienie wzroku
*Zespół zamknięcia czyli locked in
Osoby dotknięte tym zespołem nie mogą poruszać dolną częścią twarzy, żuć, połykać, mówić, poruszać kończynami ani poruszać oczami na boki. Zazwyczaj jednak widzą, słyszą, poruszają oczami w górę i w dół oraz mrugają.
*Śpiączka psychogenna lub symulowana.
Jest to stan, w którym pacjent ma zachowaną przytomność oraz prawidłową zawartość świadomości, jednak nie komunikuje się z otoczeniem, ani nie daje zewnętrznych przejawów świadomości. Stan ten może wynikać z wolicjonalnego zachowania pacjenta naśladującego stan nieprzytomności
zaznacz fałszywą odpowiedź
1. czynnikiem kwalifikującym śmierć mózgu jest nieodwracalny brak funkcji pnia mózgu.
2. śmierć ogarnia tkanki i układy w tym samym czasie.
3. Trwałe uszkodzenie pnia mózgu ustala się na podstawie braku określonych odruchów nerwowych i braku spontanicznej czynności oddechowej.
1. czynnikiem kwalifikującym śmierć mózgu jest nieodwracalny brak funkcji pnia mózgu.
2. Trwałe uszkodzenie pnia mózgu ustala się na podstawie braku określonych odruchów nerwowych i braku spontanicznej czynności oddechowej.
Percepcja
zachodzi tylko w oczach lub uszach
to proces całkowicie świadomy
to kontakt z rzeczywistością świata zewnętrznego poprzez zmysły, z jej odtworzeniem w formie reprezentacji poznawczych (umysłowych).
to wyłącznie rejestrowanie bodźców zmysłowych
to kontakt z rzeczywistością świata zewnętrznego poprzez zmysły, z jej odtworzeniem w formie reprezentacji poznawczych (umysłowych).
połącz w pary
Receptor
Eksteroceptory
Interoceptory
Proprioceptory
to struktura odbierająca bodźce fizyczne określonego rodzaju i przetwarzająca je na sygnały elektryczne.
to receptory sensoryczne, które reagują na bodźce pochodzące z zewnątrz ciała. Monitorują środowisko zewnętrzne.
Są to receptory znajdujące się w ścianach narządów wewnętrznych i naczyń krwionośnych. Związane są z czuciem trzewnym.
reagują z kolei na rozciąganie mięśni lub ścięgien i pomagają ciału monitorować jego pozycję. Nazywamy to zmysłem czucia głębokiego.
Receptor
to struktura odbierająca bodźce fizyczne określonego rodzaju i przetwarzająca je na sygnały elektryczne.
Eksteroceptory
to receptory sensoryczne, które reagują na bodźce pochodzące z zewnątrz ciała. Monitorują środowisko zewnętrzne.
Interoceptory
Są to receptory znajdujące się w ścianach narządów wewnętrznych i naczyń krwionośnych. Związane są z czuciem trzewnym.
Proprioceptory
reagują z kolei na rozciąganie mięśni lub ścięgien i pomagają ciału monitorować jego pozycję. Nazywamy to zmysłem czucia głębokiego.
zaznacz fałszywą odpowiedź
1. Narząd lemieszowo-nosowy jest wrażliwy na feromony, czyli substancje wydzielane przez inne zwierzęta tego samego gatunku, wpływające na zachowania innych osobników, szczególnie zaś zachowania seksualne.
2. Zgodnie z diagramem przedstawionym przez Goldsteina, proces ten można podzielić na cztery kategorie: bodziec, elektryczność, doświadczenie i działanie oraz wiedza.
3. Percepcja oparta jest na jednokierunkowym przetwarzaniu informacji:
4. Świat odbierany w procesie percepcji NIE jest jego dokładnym odzwierciedleniem.
1. Narząd lemieszowo-nosowy jest wrażliwy na feromony, czyli substancje wydzielane przez inne zwierzęta tego samego gatunku, wpływające na zachowania innych osobników, szczególnie zaś zachowania seksualne.
2. Zgodnie z diagramem przedstawionym przez Goldsteina, proces ten można podzielić na cztery kategorie: bodziec, elektryczność, doświadczenie i działanie oraz wiedza.
3. Świat odbierany w procesie percepcji NIE jest jego dokładnym odzwierciedleniem.
połącz w pary
Bodziec
Nocycepcja
Bodziec dystalny
Bodziec proksymalny
Wrażenie
Spostrzeżenie
to forma energii oddziałująca na receptor która zapoczątkowuje proces spostrzegania.
to wszystkie ścieżki odpowiedzialne za odczuwanie bólu.
zewnętrzny, daleki, poza systemem poznawczym, na przykład drzewo.
powstaje gdy bodziec dystalny oddziałuje na narządy zmysłów
to elementarne zjawisko percepcyjne, w którym bodziec lub informacja są wychwytywane przez narządy zmysłów lub zmysły zanim otrzymają jakiekolwiek znaczenie. Ma miejsce, gdy receptory rejestrują bodźce sensoryczne.
to wrażenie, które zostało poddane interpretacji.
Bodziec
to forma energii oddziałująca na receptor która zapoczątkowuje proces spostrzegania.
Nocycepcja
to wszystkie ścieżki odpowiedzialne za odczuwanie bólu.
Bodziec dystalny
zewnętrzny, daleki, poza systemem poznawczym, na przykład drzewo.
Bodziec proksymalny
powstaje gdy bodziec dystalny oddziałuje na narządy zmysłów
Wrażenie
to elementarne zjawisko percepcyjne, w którym bodziec lub informacja są wychwytywane przez narządy zmysłów lub zmysły zanim otrzymają jakiekolwiek znaczenie. Ma miejsce, gdy receptory rejestrują bodźce sensoryczne.
Spostrzeżenie
to wrażenie, które zostało poddane interpretacji.
dopasuj opisy do kategorii percepcji wg Goldsteina
Bodziec
Elektryczność
doświadczenie i działanie
Wiedza
odnosi się do tego, co znajduje się w otoczeniu, na co zwracamy uwagę i co stymuluje nasze receptory.
to sygnały elektryczne wytwarzane przez receptory i przekazywane do mózgu.
Chcemy być w stanie postrzegać, rozpoznawać i reagować na bodźce.
odnosi się do informacji, które wcześniej posiadaliśmy i wnosimy do sytuacji percepcyjnej, i może wpływać na wiele różnych etapów procesu.
Bodziec
odnosi się do tego, co znajduje się w otoczeniu, na co zwracamy uwagę i co stymuluje nasze receptory.
Elektryczność
to sygnały elektryczne wytwarzane przez receptory i przekazywane do mózgu.
doświadczenie i działanie
Chcemy być w stanie postrzegać, rozpoznawać i reagować na bodźce.
Wiedza
odnosi się do informacji, które wcześniej posiadaliśmy i wnosimy do sytuacji percepcyjnej, i może wpływać na wiele różnych etapów procesu.
połącz w pary
przetwarzania dół-góra
Przetwarzanie góra-dół
Niezmienniki
Złudzenie Ebbinghausa
Złudzenie Delboeufa
spostrzeganie jako proces oddolny. Przebiega od rejestracji wrażeń do identyfikacji bodźca.
to spostrzeganie jako proces odgórny. Wiedza semantyczna i schematy poznawcze mają pierwszeństwo przy rozpoznawaniu bodźca. Mamy tu również wpływ nastawień, oczekiwań.
Możemy rozpoznać przedmioty jako to samo, nawet jeśli wizualnie wydają się być różne, Na spostrzeganie wpływa kontekst, w którym mamy dany bodziec.
zależnie od otoczenia koła innymi kołami, o średnicy większej lub mniejszej od niego, koło centralne jest spostrzegane jako mniejsze lub większe, choć w obu przypadkach ma tę samą średnicę.
koło otoczone dalej położonym pierścieniem wydaje się mniejsze.
przetwarzania dół-góra
spostrzeganie jako proces oddolny. Przebiega od rejestracji wrażeń do identyfikacji bodźca.
Przetwarzanie góra-dół
to spostrzeganie jako proces odgórny. Wiedza semantyczna i schematy poznawcze mają pierwszeństwo przy rozpoznawaniu bodźca. Mamy tu również wpływ nastawień, oczekiwań.
Niezmienniki
Możemy rozpoznać przedmioty jako to samo, nawet jeśli wizualnie wydają się być różne, Na spostrzeganie wpływa kontekst, w którym mamy dany bodziec.
Złudzenie Ebbinghausa
zależnie od otoczenia koła innymi kołami, o średnicy większej lub mniejszej od niego, koło centralne jest spostrzegane jako mniejsze lub większe, choć w obu przypadkach ma tę samą średnicę.
Złudzenie Delboeufa
koło otoczone dalej położonym pierścieniem wydaje się mniejsze.
Uwaga
to samo co pamięć
oznacza całkowite wyłączenie wszystkich innych bodźców
to zdolność patrzenia w jedno miejsce
to zdolność do ustalania priorytetów i koncentrowania się na określonych rzeczach przy równoczesnym ignorowaniu innych.
to zdolność do ustalania priorytetów i koncentrowania się na określonych rzeczach przy równoczesnym ignorowaniu innych.
połącz w pary
uwaga dowolna/odgórna
uwaga mimowolna/oddolna
reakcja orientacyjna
odruch wzdygnięcia
Droga wysoka
droga niska
proces jest świadomy, kontrolowany, nastawiony na cel, wolny
jest wywołana bodźcem i jest automatyczna, bez świadomego wysiłku
wywołane przez wszelkie zmiany w otoczeniu, reakcja wrodzona
Taka ruchowa reakcja organizmu na silny bodziec
wzgórze -> kora przedczołowa, dłuższa, ok 30 ms
wzgórze -> ciało migdałowate, szybsza, ok 10ms
uwaga dowolna/odgórna
proces jest świadomy, kontrolowany, nastawiony na cel, wolny
uwaga mimowolna/oddolna
jest wywołana bodźcem i jest automatyczna, bez świadomego wysiłku
reakcja orientacyjna
wywołane przez wszelkie zmiany w otoczeniu, reakcja wrodzona
odruch wzdygnięcia
Taka ruchowa reakcja organizmu na silny bodziec
Droga wysoka
wzgórze -> kora przedczołowa, dłuższa, ok 30 ms
droga niska
wzgórze -> ciało migdałowate, szybsza, ok 10ms
Habituacja
to proces zapominania informacji
związana jest z czynnością układu siatkowatego. to zjawisko spadku reaktywności na często powtarzający się bodziec
występuje tylko w przypadku negatywnych lub bolesnych bodźców
powoduje całkowite zablokowanie odbioru bodźca
związana jest z czynnością układu siatkowatego. to zjawisko spadku reaktywności na często powtarzający się bodziec
połącz w pary
efekt cocktail-party
słuchanie dychotyczne
model Broadbenta
model Treisman
To zjawisko, kiedy w hałaśliwym otoczeniu (np. na imprezie) potrafimy skupić uwagę na jednym konkretnym źródle dźwięku — na przykład na rozmowie z jedną osobą — i jednocześnie ignorować inne rozmowy i szumy w tle
pomaga badać, jak selektywna uwaga działa, czyli jak potrafimy wybrać i przetworzyć jedną informację z dwóch jednoczesnych źródeł.
bodźce sensoryczne, które próbują przedostać się do wyższych poziomów mózgu w celu przetworzenia, są wcześnie przesiewane w przez mechanizm bramkowania, tak aby przechodziły tylko „najważniejsze” lub aktywnie obserwowane zdarzenia
informacja z ignorowanego kanału nie była całkowicie blokowana przed wyższą analizą, ale była degradowana lub osłabiana
efekt cocktail-party
To zjawisko, kiedy w hałaśliwym otoczeniu (np. na imprezie) potrafimy skupić uwagę na jednym konkretnym źródle dźwięku — na przykład na rozmowie z jedną osobą — i jednocześnie ignorować inne rozmowy i szumy w tle
słuchanie dychotyczne
pomaga badać, jak selektywna uwaga działa, czyli jak potrafimy wybrać i przetworzyć jedną informację z dwóch jednoczesnych źródeł.
model Broadbenta
bodźce sensoryczne, które próbują przedostać się do wyższych poziomów mózgu w celu przetworzenia, są wcześnie przesiewane w przez mechanizm bramkowania, tak aby przechodziły tylko „najważniejsze” lub aktywnie obserwowane zdarzenia
model Treisman
informacja z ignorowanego kanału nie była całkowicie blokowana przed wyższą analizą, ale była degradowana lub osłabiana
sieci uwagi wg Posnera
Sieć czujności. Alerting.
Sieć zorientowania. Orienting.
Sieć wykonawcza. Executive.
gotowość do reakcji, pień mózgu, wzgórze
przenoszenie uwagi, płat ciemieniowy i wzrokowy
kontrola, hamowanie, selekcja, kora przedczołowa, ACC
Sieć czujności. Alerting.
gotowość do reakcji, pień mózgu, wzgórze
Sieć zorientowania. Orienting.
przenoszenie uwagi, płat ciemieniowy i wzrokowy
Sieć wykonawcza. Executive.
kontrola, hamowanie, selekcja, kora przedczołowa, ACC
5 poziomów uwagi klinicznej wg Sohlberg i Mateer
podzielność uwagi. To zdolność do jednoczesnego wytwarzania konkurujących ze sobą odpowiedzi i reakcji na wiele bodźców poznawczych.
koncentracja uwagi - czyli podstawowa reakcja na bodźce zewnętrzne lub wewnętrzne- słuchowe, wzrokowe, dotykowe lub poznawcze.
jest przełączanie uwagi. Jest to zdolność kontrolowania rozdziału uwagi w celu przełączania się między różnymi zadaniami poznawczymi.
selektywność uwagi. Jest to zdolność do wybierania i zwracania uwagi na określony bodziec w obecności konkurujących bodźców wewnętrznych lub zewnętrznych.
podtrzymanie uwagi, czyli utrzymywana reakcja na bodziec prezentowany w sposób ciągły. Obejmuje: - czujność (rozumianą jako ciągła reakcja w czasie.
1
koncentracja uwagi - czyli podstawowa reakcja na bodźce zewnętrzne lub wewnętrzne- słuchowe, wzrokowe, dotykowe lub poznawcze.
2
podtrzymanie uwagi, czyli utrzymywana reakcja na bodziec prezentowany w sposób ciągły. Obejmuje: - czujność (rozumianą jako ciągła reakcja w czasie.
3
selektywność uwagi. Jest to zdolność do wybierania i zwracania uwagi na określony bodziec w obecności konkurujących bodźców wewnętrznych lub zewnętrznych.
4
jest przełączanie uwagi. Jest to zdolność kontrolowania rozdziału uwagi w celu przełączania się między różnymi zadaniami poznawczymi.
5
podzielność uwagi. To zdolność do jednoczesnego wytwarzania konkurujących ze sobą odpowiedzi i reakcji na wiele bodźców poznawczych.
Pamięć
działa tak, że informacje przechowywane są w jednym miejscu mózgu, jak plik na dysku komputera.
to zdolność do zapisywania, przechowywania i odtwarzania informacji oraz doświadczeń.
to proces tylko automatycznego zapamiętywania wszystkiego, co widzimy i słyszymy.
to wyłącznie zdolność przypominania sobie faktów z przeszłości, bez wpływu na teraźniejsze działania.
to zdolność do zapisywania, przechowywania i odtwarzania informacji oraz doświadczeń.
połącz w pary typy pamięci z podtypami
Pamięć opisowa (deklaratywna)
Pamięć nieopisowa (niedeklaratywna)
): epizodyczna (pamięć autobiograficzna) i pamięć semantyczna (fakty, wiedza ogólna).
pamięć proceduralna (sekwencje czynności, umiejętności), odruchów warunkowych (gotowości reakcji, dyspozycyjności), habituacji-sensytyzacji (nieasocjacyjna) oraz torowania (priming).
Pamięć opisowa (deklaratywna)
): epizodyczna (pamięć autobiograficzna) i pamięć semantyczna (fakty, wiedza ogólna).
Pamięć nieopisowa (niedeklaratywna)
pamięć proceduralna (sekwencje czynności, umiejętności), odruchów warunkowych (gotowości reakcji, dyspozycyjności), habituacji-sensytyzacji (nieasocjacyjna) oraz torowania (priming).
dopasuj opis
Pamięć długotrwała
Pamięć krótkotrwała, operacyjna
Pamięć natychmiastowa, ultrakrótka, ikonograficzna, pętla fonologiczna
Explicit
Implicit
pamięć robocza
Sieciowa teoria pamięci
Pamięć epizodyczna
Model koneksjonistyczny
Pamięć semantyczna
Pamięć proceduralna
Chunking
Amnezja dziecięca
Amnezja Następcza
amnezja wsteczna
Transient Global Amnesia TGA
Niepamięć selektywna
niepamięć psychogenna
Syndrom fałszywej pamięci
Deja vu
deja vecu
Jamajs vu
Reminiscencja
torowanie (printing)
trwa lata
do minut, a przy ciągłym odświeżaniu nawet godzin; jest częścią złożonego mechanizmu pamięci roboczej,
do kilku sekund
pamięć jawna czyli taka, którą można sobie uświadomić (a więc w jawny sposób skojarzyć);
pamięć utajona, a więc wpływająca na decyzje mózgu w sposób nieświadomy
Pamięć krótkoterminowa + procesy wykonawcze
według niej pamięć jest trwałą, powiązaną wewnętrznie, asocjacyjną strukturą, złożoną z pewnych jednostek wiedzy (węzłów pojęciowych stanowiących reprezentację obiektów) oraz relacji je łączących.
To rodzaj pamięci długotrwałej, dzięki której zapamiętujemy własne, osobiste wydarzenia i doświadczenia
opiera się na rozproszonej reprezentacji informacji, gdzie dane nie są przechowywane w pojedynczych jednostkach, lecz w wzorcach aktywacji wielu połączonych ze sobą neuronów.
przechowuje wiedzę o faktach, pojęciach, znaczeniach słów i ogólnych informacjach o świecie — niezależnie od tego, kiedy i gdzie zostały zdobyte.
to rodzaj pamięci długotrwałej odpowiedzialny za przechowywanie umiejętności i nawyków, czyli „jak coś zrobić”, odporna na choroby pamięci
grupowanie informacji
to całkowite wymazanie z pamięci epizodycznej przeżyć z okresu do dwóch lat.
brak możliwości zapamiętania nowych wydarzeń, dotyczy pamięci opisowej, nie narusza pamięci nieopisowej, można więc nauczyć się nowych umiejętności. Powodują ją uszkodzenia wzgórza, płatów skroniowych, kory przedczołowej, hipokampa i okolic: kory okołomigdałowatej, części przedniej kory śródwęchowej, kory zakrętu przyhipokampalnego i bruzdy węchowej.
przy wstrząśnieniu mózgu (minuty) po lata (zespół Wernickego – Korsakowa). Może dochodzić do skrócenia okresu pokrytego niepamięcią.
"przemijająca niepamięć ogólna" lub "przejściowa amnezja globalna" trwa zwykle kilka lub kilkanaście godzin
Cierpienie, rzadko depresja lub lęk, Częściej u osób starszych
to zaburzenie pamięci, w którym osoba traci wspomnienia w wyniku silnego stresu psychicznego lub traumy, a nie z powodu uszkodzenia mózgu.
Wspomnienia można w nas zaszczepić rodzina, przyjaciele, terapeuci). Pamięć nie jest wiernym zapisem faktów, zmienia się w zależności od naszych przekonań i wierzeń, przypominamy sobie rzeczy, które nie miały miejsca, zwłaszcza jeśli związane są z tym silne emocje.
wędrówka dusz lub zaburzenie pamięci, odczucie znajomości sytuacji (powstające prawdopodobnie na skutek aktywności w okolicach zakrętu przyhipokampowego płata skroniowego) i jednoczesna wiedza, że jest ona nowa. Występuje często przed atakami padaczki (szczególnie padaczki skroniowej).
to zjawisko, w którym osoba ma przekonanie, że cała obecna sytuacja — wraz z jej szczegółami, wydarzeniami i przebiegiem — została już kiedyś przeżyta.
wrażenie obcości rzeczy dobrze nam znanych
to zjawisko polegające na tym, że z czasem przypominamy sobie więcej informacji niż bezpośrednio po uczeniu się, nawet jeśli w międzyczasie nie było żadnych dodatkowych prób przypominania.
wcześniejszy bodziec wpływa na późniejsze reakcje
Pamięć długotrwała
trwa lata
Pamięć krótkotrwała, operacyjna
do minut, a przy ciągłym odświeżaniu nawet godzin; jest częścią złożonego mechanizmu pamięci roboczej,
Pamięć natychmiastowa, ultrakrótka, ikonograficzna, pętla fonologiczna
do kilku sekund
Explicit
pamięć jawna czyli taka, którą można sobie uświadomić (a więc w jawny sposób skojarzyć);
Implicit
pamięć utajona, a więc wpływająca na decyzje mózgu w sposób nieświadomy
pamięć robocza
Pamięć krótkoterminowa + procesy wykonawcze
Sieciowa teoria pamięci
według niej pamięć jest trwałą, powiązaną wewnętrznie, asocjacyjną strukturą, złożoną z pewnych jednostek wiedzy (węzłów pojęciowych stanowiących reprezentację obiektów) oraz relacji je łączących.
Pamięć epizodyczna
To rodzaj pamięci długotrwałej, dzięki której zapamiętujemy własne, osobiste wydarzenia i doświadczenia
Model koneksjonistyczny
opiera się na rozproszonej reprezentacji informacji, gdzie dane nie są przechowywane w pojedynczych jednostkach, lecz w wzorcach aktywacji wielu połączonych ze sobą neuronów.
Pamięć semantyczna
przechowuje wiedzę o faktach, pojęciach, znaczeniach słów i ogólnych informacjach o świecie — niezależnie od tego, kiedy i gdzie zostały zdobyte.
Pamięć proceduralna
to rodzaj pamięci długotrwałej odpowiedzialny za przechowywanie umiejętności i nawyków, czyli „jak coś zrobić”, odporna na choroby pamięci
Chunking
grupowanie informacji
Amnezja dziecięca
to całkowite wymazanie z pamięci epizodycznej przeżyć z okresu do dwóch lat.
Amnezja Następcza
brak możliwości zapamiętania nowych wydarzeń, dotyczy pamięci opisowej, nie narusza pamięci nieopisowej, można więc nauczyć się nowych umiejętności. Powodują ją uszkodzenia wzgórza, płatów skroniowych, kory przedczołowej, hipokampa i okolic: kory okołomigdałowatej, części przedniej kory śródwęchowej, kory zakrętu przyhipokampalnego i bruzdy węchowej.
amnezja wsteczna
przy wstrząśnieniu mózgu (minuty) po lata (zespół Wernickego – Korsakowa). Może dochodzić do skrócenia okresu pokrytego niepamięcią.
Transient Global Amnesia TGA
"przemijająca niepamięć ogólna" lub "przejściowa amnezja globalna" trwa zwykle kilka lub kilkanaście godzin
Niepamięć selektywna
Cierpienie, rzadko depresja lub lęk, Częściej u osób starszych
niepamięć psychogenna
to zaburzenie pamięci, w którym osoba traci wspomnienia w wyniku silnego stresu psychicznego lub traumy, a nie z powodu uszkodzenia mózgu.
Syndrom fałszywej pamięci
Wspomnienia można w nas zaszczepić rodzina, przyjaciele, terapeuci). Pamięć nie jest wiernym zapisem faktów, zmienia się w zależności od naszych przekonań i wierzeń, przypominamy sobie rzeczy, które nie miały miejsca, zwłaszcza jeśli związane są z tym silne emocje.
Deja vu
wędrówka dusz lub zaburzenie pamięci, odczucie znajomości sytuacji (powstające prawdopodobnie na skutek aktywności w okolicach zakrętu przyhipokampowego płata skroniowego) i jednoczesna wiedza, że jest ona nowa. Występuje często przed atakami padaczki (szczególnie padaczki skroniowej).
deja vecu
to zjawisko, w którym osoba ma przekonanie, że cała obecna sytuacja — wraz z jej szczegółami, wydarzeniami i przebiegiem — została już kiedyś przeżyta.
Jamajs vu
wrażenie obcości rzeczy dobrze nam znanych
Reminiscencja
to zjawisko polegające na tym, że z czasem przypominamy sobie więcej informacji niż bezpośrednio po uczeniu się, nawet jeśli w międzyczasie nie było żadnych dodatkowych prób przypominania.
torowanie (printing)
wcześniejszy bodziec wpływa na późniejsze reakcje
anatomia pamięci
Płaty czołowe i ciemieniowe kory mózgu
Hipokamp
Ciało migdałowate
prążkowie, jądra podstawy mózgu (skorupa, jądro ogoniaste), móżdżek i kora ruchowa
Jądro ogoniaste
Hipokamp wraz z zakrętem obręczy i zakrętem zębatym
- pamięć długotrwała.
pamięć przestrzenna, pamięć epizodyczna o pośrednim czasie życia.
- pamięć emocjonalna (utajona).
Pamięć proceduralna
pamięć genetyczna, instynktowne formy zachowania
kontroluje emocje i popędy organizmu, pamięć ruchów, orientację w przestrzeni, konsolidację pamięci trwałej.
Płaty czołowe i ciemieniowe kory mózgu
- pamięć długotrwała.
Hipokamp
pamięć przestrzenna, pamięć epizodyczna o pośrednim czasie życia.
Ciało migdałowate
- pamięć emocjonalna (utajona).
prążkowie, jądra podstawy mózgu (skorupa, jądro ogoniaste), móżdżek i kora ruchowa
Pamięć proceduralna
Jądro ogoniaste
pamięć genetyczna, instynktowne formy zachowania
Hipokamp wraz z zakrętem obręczy i zakrętem zębatym
kontroluje emocje i popędy organizmu, pamięć ruchów, orientację w przestrzeni, konsolidację pamięci trwałej.
wybierz fałszywą odpowiedź
1. hipokamp przechowuje wspomnienia
2. H.M. po usunięciu hipokampu zachował stare wspomnienia, ale nie tworzył nowych
3. Podczas gdy zdolność H.M. do tworzenia nowych wspomnień dla faktów i wydarzeń była poważnie osłabiona, mógł tworzyć nowe wspomnienia dla umiejętności i nawyków. Chociaż mógł tworzyć nowe wspomnienia dla umiejętności i nawyków, nie wiedział, że ma umiejętności
1. H.M. po usunięciu hipokampu zachował stare wspomnienia, ale nie tworzył nowych
2. Podczas gdy zdolność H.M. do tworzenia nowych wspomnień dla faktów i wydarzeń była poważnie osłabiona, mógł tworzyć nowe wspomnienia dla umiejętności i nawyków. Chociaż mógł tworzyć nowe wspomnienia dla umiejętności i nawyków, nie wiedział, że ma umiejętności
grzechy pamięci
Nietrwałość
Roztargnienie
Blokowanie
Podatność na sugestię
Uporczywość
Tendencyjność
Błędna atrybucja
stopniowe zapominanie
nie zwracamy uwagi na mniej istotne działania, które nie są zapamiętywane
czasowy brak dostępu do informacji, którą mamy "na końcu języka", zwykle nie trwa dłużej niż minutę, ale może być długi,
wiąże się to z ogólnym mechanizmem przypominania przez torowanie (priming), raz pobudzone obszary mózgu szybciej się uaktywniają.
nawroty wspomnień pozwalają na refleksję, myślenie kontrfaktyczne (generowanie alternatywnych scenariuszy działania), dotyczą zwłaszcza sytuacji istotnych z punktu widzenia przeżycia, pobudzających emocje
wspomnienia interpretowane są zawsze w świetle obecnych przekonań i uczuć, nasza autobiografia stopniowo się zmienia, przypisujemy sobie w młodości poglądy, które mamy w starszym wieku, upiększamy stare wspomnienia, przypisujemy fałszywe zasługi, wzmacniając w ten sposób spójność ego, wzmaga poczucie własnej wartości i możliwości.
skojarzenia powodują czasem przypisanie wspomnień do niewłaściwego źródła lub czasu, przypisania wszystkich zasług kilku znanym ludziom, co zapobiega przeciążeniu pamięci, gdyż częściej pamiętanie szczegółów nie jest takie istotne
Nietrwałość
stopniowe zapominanie
Roztargnienie
nie zwracamy uwagi na mniej istotne działania, które nie są zapamiętywane
Blokowanie
czasowy brak dostępu do informacji, którą mamy "na końcu języka", zwykle nie trwa dłużej niż minutę, ale może być długi,
Podatność na sugestię
wiąże się to z ogólnym mechanizmem przypominania przez torowanie (priming), raz pobudzone obszary mózgu szybciej się uaktywniają.
Uporczywość
nawroty wspomnień pozwalają na refleksję, myślenie kontrfaktyczne (generowanie alternatywnych scenariuszy działania), dotyczą zwłaszcza sytuacji istotnych z punktu widzenia przeżycia, pobudzających emocje
Tendencyjność
wspomnienia interpretowane są zawsze w świetle obecnych przekonań i uczuć, nasza autobiografia stopniowo się zmienia, przypisujemy sobie w młodości poglądy, które mamy w starszym wieku, upiększamy stare wspomnienia, przypisujemy fałszywe zasługi, wzmacniając w ten sposób spójność ego, wzmaga poczucie własnej wartości i możliwości.
Błędna atrybucja
skojarzenia powodują czasem przypisanie wspomnień do niewłaściwego źródła lub czasu, przypisania wszystkich zasług kilku znanym ludziom, co zapobiega przeciążeniu pamięci, gdyż częściej pamiętanie szczegółów nie jest takie istotne
połącz w pary
Hipoteza Sapira-Whorfa (Relatywizm językowy)
Uniwersalizm językowy
Teoria modularności
Kognitywna semantyka
nauka języka wg behawiorystów
gramatyka uniwersalna
różnice między językami prowadzą do różnic w sposobie postrzegania i rozumienia świata. Na przykład, języki, które mają różne terminy na określenie kolorów, mogą wpływać na to, jak ich użytkownicy rozróżniają kolory.
ta teoria sugeruje, że istnieją pewne uniwersalne aspekty ludzkiego myślenia, które są niezależne od języka. Na przykład, podstawowe struktury gramatyczne i zdolność do logicznego myślenia mogą być uniwersalne dla wszystkich ludzi, niezależnie od języka, którym mówią.
Zakłada, że umysł ludzki składa się z wyspecjalizowanych modułów, z których jeden zajmuje się językiem, a inne – różnymi aspektami poznania. Język i myślenie mogą być więc w pewnym stopniu niezależne, choć mogą na siebie oddziaływać.
Dziedzina ta bada, jak znaczenie jest konstruowane i rozumiane w umyśle. Różne języki mogą kodować różne aspekty doświadczenia, co wpływa na to, jak użytkownicy tych języków postrzegają i interpretują rzeczywistość.
zachodzi według zasad uczenia się, takich jak skojarzenie (na przykład widok butelki ze słowem „butelka”), naśladownictwo (dorośli używają słowa „butelka”) i wzmacnianie (uśmiechy i uściski, gdy dziecko mówi coś dobrze).
to koncepcja zaproponowana przez Noama Chomsky’ego, według której wszyscy ludzie rodzą się z wrodzonym zestawem zasad gramatycznych, wspólnych dla wszystkich języków naturalnych.
Hipoteza Sapira-Whorfa (Relatywizm językowy)
różnice między językami prowadzą do różnic w sposobie postrzegania i rozumienia świata. Na przykład, języki, które mają różne terminy na określenie kolorów, mogą wpływać na to, jak ich użytkownicy rozróżniają kolory.
Uniwersalizm językowy
ta teoria sugeruje, że istnieją pewne uniwersalne aspekty ludzkiego myślenia, które są niezależne od języka. Na przykład, podstawowe struktury gramatyczne i zdolność do logicznego myślenia mogą być uniwersalne dla wszystkich ludzi, niezależnie od języka, którym mówią.
Teoria modularności
Zakłada, że umysł ludzki składa się z wyspecjalizowanych modułów, z których jeden zajmuje się językiem, a inne – różnymi aspektami poznania. Język i myślenie mogą być więc w pewnym stopniu niezależne, choć mogą na siebie oddziaływać.
Kognitywna semantyka
Dziedzina ta bada, jak znaczenie jest konstruowane i rozumiane w umyśle. Różne języki mogą kodować różne aspekty doświadczenia, co wpływa na to, jak użytkownicy tych języków postrzegają i interpretują rzeczywistość.
nauka języka wg behawiorystów
zachodzi według zasad uczenia się, takich jak skojarzenie (na przykład widok butelki ze słowem „butelka”), naśladownictwo (dorośli używają słowa „butelka”) i wzmacnianie (uśmiechy i uściski, gdy dziecko mówi coś dobrze).
gramatyka uniwersalna
to koncepcja zaproponowana przez Noama Chomsky’ego, według której wszyscy ludzie rodzą się z wrodzonym zestawem zasad gramatycznych, wspólnych dla wszystkich języków naturalnych.
wybierz fałszywe zdanie
1. słowa, których używamy do opisu wydarzeń, mogą wpływać na naszą pamięć o tych wydarzeniach.
2. Zdolności językowe rozwijają się równolegle z umiejętnościami poznawczymi, co sugeruje, że język może być kluczowy dla niektórych aspektów myślenia.
3. osoby mówiące biegle w dwóch językach mogą myśleć inaczej w zależności od języka, którym się posługują w danym momencie
4. myślenie boli
1. słowa, których używamy do opisu wydarzeń, mogą wpływać na naszą pamięć o tych wydarzeniach.
2. Zdolności językowe rozwijają się równolegle z umiejętnościami poznawczymi, co sugeruje, że język może być kluczowy dla niektórych aspektów myślenia.
3. osoby mówiące biegle w dwóch językach mogą myśleć inaczej w zależności od języka, którym się posługują w danym momencie