Fizjologia narządy zmysłów

Woreczek i łagiewka - rejestracja przyspieszenia liniowego

Łagiewka – rejestracja stałego odchylenie głowy od pionu

Woreczek - rejestracja ruchów pionowych głowy

Grzebienie bańkowe – rejestracja przyspieszenia kątowego głowy

Osklepek - w woreczku i łagiewce

Neuron I rzędu czucia równowagi - jądra przedsionkowe

Droga przedsionkowo-rdzeniowa przyśrodkowa - korekta napięcia mięśni utrzymujących pionową postawę ciała

Droga przedsionkowo-rdzeniowa boczna - korekta ustawienia głowy zależnie od kierunku sił przyspieszenia kątowego

Drogi przedsionkowo-rdzeniowe wychodzą z jąder przedsionkowych

Pęczek podłużny przyśrodkowy z jąder przedsionkowych – składowa odruchu źrenicznego

Rejestracja przyspieszenia kątowego podczas ruchu obrotowego głowy zachodzi w woreczku i łagiewce

Neuron I drogi czuciowej z błędnika znajduje się w zwoju przedsionkowym

Rejestratorami przyspieszenia liniowego są przewody półkoliste

Przechylenie stereociliów w stronę kinetocylium → napływ K+ do kom. włoskowatej → hiperpolaryzacja

Zmiana położenia głowy w stosunku do tułowia rejestrowana jest przez receptory błędnika i powoduje korekcję napięcia mięśni kończyn i tułowia i ustawienia gałek ocznych

Przechylenie stereociliów w stronę kinetocylium → napływ K+ do kom. włoskowatej → depolaryzacja

Depolaryzacja komórek włoskowatych → wydzielanie transmitera ↑ → przyspieszenie częstości wyładowań we włóknach nerwowych neuronów zwoju przedsionkowego

Przechylenie stereociliów od kinetocylium → blokowanie dokomórkowego napływu K+ → depolaryzacja

Hiperpolaryzacja komórek włoskowatych → wydzielanie transmitera ↓ → zmniejszenie częstości wyładowań we włóknach nerwowych neuronów zwoju przedsionkowego

Włosek długi to stereocilium, włosek krótki to kinetocilium

Osklepek w bankach błoniastych to kosmki komórek zmysłowych sklejone masą galaretowatą

Przechylanie kosmków bankach w stronę łagiewki → zmniejszenie częstości wyładowań we włóknach nerwowych neuronów zwoju przedsionkowego

Przechylanie kosmków w bańkach od łagiewki → zwiększenie częstości wyładowań we włóknach nerwowych neuronów zwoju przedsionkowego

Hiperpolaryzacja komórek włoskowatych → wydzielanie transmitera ↓ → zmniejszenie częstości wyładowań we włóknach nerwowych neuronów zwoju przedsionkowego

Podczas ruchu obrotowego głowy w określonym kierunku neurony zwoju przedsionkowego odbierają impulsację z błędnika prawego i lewego o takim samym wzorze

Receptory węchowe: specjalne białka receptorowe

Białko receptorowe: ok. 300 aminokwasów + 7 domen transbłonowych

1 komórka węchowa = kilka rodzajów białka receptorowego

Transdukcja sygnału w pierwszej kolejności jest związana z aktywacją kanałów jonowych

cAMP → otwarcie odkomórkowych kanałów Na+ i Ca2+ i dokomórkowych kanałów Cl- → depolaryzacja

Aksony komórek węchowych łączą się w opuszce z dendrytami komórek mitralnych i pędzelkowatych

Aksony komórek mitralnych i pędzelkowatych tworzą nerw węchowy (czaszkowy I)

Komórka mitralna pobudza komórkę ziarnistą, a ziarnista zwrotnie pobudza mitralną

Rozpoznawanie większej liczby zapachów niż ilość rodzajów białek receptorowych jest możliwe dzięki hamowaniu obocznemu między komórkami mitralnymi danego kłębuszka węchowego

Jeden zapach - uruchomienie szlaku cAMP, inny zapach - uruchomienie szlaku fosfatydyloinozytolowego

Ośrodki węchowe - płat skroniowy (hak)

Ośrodki węchowe - zakręty oczodołowe

Ośrodki węchowe - ciało migdałowate (część korowo-przyśrodkowa)

Ośrodki węchowe - płat potyliczny

Ośrodki węchowe - ciało kolankowate boczne

Aksony komórek mitralnych i pędzelkowatych biegną w tylnej części prążka węchowego przyśrodkowego i bocznego do kory węchowej

Główny ośrodek: płat czołowy (zakręty oczodołowe)

Korowa reprezentacja węchu jest symetryczna

Jądra migdałowate: pamięć zapachów

Węchomózgowie: komponenta emocjonalna wrażeń węchowych

Smaki: słodki, słony, kwaśny, gorzki, umami

Receptory: komórki smakowe w kubkach smakowych

Kubek smakowy: 500-1000 komórek smakowych

Kubki smakowe: język, podniebienie, przełyk (część górna), krtań

Smak słony: wnikanie Ca2+ do komórek

Smak kwaśny: wnikanie H+ do komórek przez kanały + otwieranie kanałów Na+ + zamykanie kanałów K

Smak słodki + umami: białko G → cAMP → otwieranie kanałów K+

Smak gorzki: białko G podjednostka β/γ → DAG blokuje kanały K+; IP3 wpuszcza Ca2+ z zewnątrz komórki

Smak gorzki: białko G podjednostka α (gustducyna) → unieczynnianie cAMP → otwarcie kanałów Na+ i Ca2+

Smak gorzki: bezpośrednie zamykanie kanałów Na+

Jądro smakowe w rdzeniu przedłużonym → j. brzuszne tylno-przyśrodkowe wzgórza → zakręt zaśrodkowy (płat ciemieniowy)

Inne ośrodki analizy smaku: wyspa i zakręty oczodołowe

Zakręty oczodołowe: integracja informacji z receptorów smaku, węchu i dotyku w jamie ustnej

Smak umami: receptor metabotropowy mGluR4 pobudzany purynami 5-rybonukleotydowymi (IMP, GMP)

Niektóre substancje gorzkie pomijają receptor i działają bezpośrednio na białko G (np. chinina)

.

2/3 przednie języka → n. IX

1/3 tylna języka → struna bębenkowa (n. VII)

Pozostałe obszary języka → n. V

Połączenie włókien nerwowych czucia smaku z danej strony ciała zachodzi w jądrze pasma samotnego NTS (rdzeń przedłużony)

NTS → wstęga przyśrodkowa (po tej samej stronie) → jądro brzuszne tylno-przyśrodkowe wzgórza → promienistość wzgórzowa → kora somatosensoryczna (pole twarzowe zakrętu zaśrodkowego) + wyspa (cz. przednia)