Marks stwierdził, że przechodzenie od jednej formacji do drugiej jest rezultatem
wzajemnego oddziaływania człowieka i przyrody w procesie produkcji dóbr materialnych
sprzeczność między nowymi sitami wytwórczymi (wyższym ich poziomem) a starymi (zacofanymi) stosunkami produkcji,
sprzeczności między nowymi stosunkami produkcji (baza ekonomiczną) a stara nadbudową ideologiczno-polityczna (ustrojem państwa, ideologią)