nieuregulowana prawem stanowionym, ukształtowana praktyka zachowań mająca miejsce w obszarze życia publicznego.

jakakolwiek praktyka ukształtowana w sferze zachowań ludzkich,

utrwalona praktyka w sferze publicznej potwierdzona orzecznictwem sądowym lub administracyjnym,

uznawanie przez organy państwowe skutków prawnych zachowań ukształtowanych poza obszarem regulacji prawa stanowionego

zawierania umów publicznoprawnych,

rzeczywistego stosowania i społecznego przestrzegania norm pozaprawnych,

orzeczenie rozstrzygające określoną sprawę odmiennie, aniżeli miało to miejsce do tej pory w orzecznictwie,

orzeczenie niezgodne z powszechnie przyjmowanymi dyrektywami wykładni prawa,

orzeczenie spełniające funkcję źródeł prawa i rzutujące na kierunek przyszłego orzecznictwa

istnieją precedensy de iure,

akty kierownictwa wewnętrznego mają charakter powszechnie obowiązujący.

. prawo może być zmienione przez normę zwyczajową,

istnieją precedensy de facto,

każda argumentacja interpretacyjna odwołująca się do wcześniej zapadłych orzeczeń sądowych,

ustalenia faktyczne istotne dla podjętego orzeczenia (obiter dicta),

niestanowiona, ogólna reguła uznana i przywołana przez sąd w uzasadnieniu orzeczenia (ratio decidendi).

ustanowiona przez prawodawcę reguła mająca spełniać rolę podstawy prawnej decyzji,

wartość prawna danego orzeczenia zwiększa się wraz z upływem czasu i częstości powoływania |ię na precedens

nabiera mocy obowiązującej dopiero przez oficjalną publikację,

prawnie wiąże w następstwie przejścia skrawy przez cały, przewidziany dla danego porządku prawnego, tryb instancyjny,

stosować normy zwyczajowe tylko w przypadku wyraźnych do nich odesłań zawartych w normach prawa pozytywnego,

stosować normy zwyczajowe tylko na korzyść osoby oskarżanej lub pozywanej w procesie prawnym

stosować normy zwyczajowe nawet w pfzypadku braku odesłań w przepisach prawnych.

źródła poznania prawa,

walidacyjnym (jako czynnik kształtujący reguły uznawania faktów za prawotwórcze),

formalnym,

w żadnym z powyższych.