Fizjo - Pokarmówka

a. Faza glowowa (20%)

b. Faza żołądkowa (30%)

c. Faza jelitowa (50%)

d. Faza głowowa: V↓, HCO3-↓, enzymy↑

e. Faza żołądkowa: V↑, HCO3-↑, enzymy↓

a. Skrobia jest rozkładana przez ptialinę i α-amylazę trzustkową

b. Izomaltaza trawi wiązanie α-1,4 w α-dekstrynach uwalniając cząsteczki glukozy

c. Amylaza trzustkowa wykazuje podobną czynność jak amylaza ślinowa, ale o wiele silniejszą

d. Glukoza i galaktoza wchłaniane są do enterocytu za pośrednictwem białka GLUT-4 w obecności jonów Na+

e. Fruktoza - do enterocytu przy udziale GLUT-2; z enterocytu do ECF i dalej do krwi (biernie) przy udziale GLUT-5

a. Zapotrzebowanie dobowe: 0,5-0,75 g/kg m.c.

b. Bialka endogenne stanowią 90% bialka przechodzącego przez jelita

c. Wchłanianie: 75% jako aminokwasy (szybciej) i 25% jako di- i tripeptydy (wolniej)

d. Istnieje 7 rodzajów transporterów dla różnych rodzajów aminokwasów i peptydów

e. Wchłanianie do enterocytów jest czynne, a z enterocytów do krwi na zasadzie dyfuzji ułatwionej

a. Zależne od Na+ dla aminokwasów obojętnych

b. Zależne od Na+ dla aminokwasów zasadowych

c. Niezależne od Na+ dla proliny i histydyny

d. Zależne od Na+ dla aminokwasów kwaśnych

e. Dla di- i tripeptydów

a. Zapotrzebowanie dobowe: 15-150 g (10-50% zapotrzebowania energetycznego)

b. Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe ulegają w enterocytach resyntezie do TG i są pakowane do chylomikronów, które są wchłaniane do naczyń chłonnych

c. Lipaza trzustkowa - aktywność nasilana przez połączenie z kolipazą (odsuwanie soli żółciowych z powierzchni kropelek tłuszczu i zakotwiczenie dla lipazy)

d. Fosfolipaza A (lecytynaza) odszczepia kwasy tłuszczowe w pozycji 1 lecytyny

e. Długołańcuchowe kwasy tłuszczowe mogą się wchłaniać bezpośrednio do krwi

a. Wchłanianie wody zawsze jest procesem biernym i zachodzi głównie w dystalnym odcinku okrężnicy

b. Wchłanianie Na+ w jelicie grubym zachodzi biernie

c. W jelicie grubym zachodzi bierne wydzielanie jonów potasu do światła jelita

d. Wchłanianie niewielkich ilości glukozy, aminokwasów, kwasów tłuszczowych, amoniaku i niektórych witamin

e. Aldosteron nasila wchłanianie Na+ i wydzielanie K+ w proksymalnym odcinku okrężnicy, a ADH obniża wchłanianie Na+, Cl- i wody

a. Żółć wątrobowa nie jest przechowywana w pęcherzyku żółciowym

b. Kwasy żółciowe są skoniugowane z glicyną (30%) i tauryną (70%) - większa rozpuszczalność w wodzie

c. Frakcja alkaliczna żółci (bez kwasów) wydzielana jest przez komórki wyścielające kanaliki i stymulowana przez sekretynę i glukagon

d. Skurcz pęcherzyka i rozkurcz zwieracza Oddiego stymulowane są przez N.n. X i gastrynę

e. Nasilanie opróżniania pęcherzyka żółciowego: sekretyna, gastryna, VIP, glukagon

a. Końcowy odcinek jelita cienkiego

b. Wchłaniane jako Fe3+

c. Niskie pH żołądka ułatwia utrzymanie żelaza w postaci Fe2+

d. Po wchłonięciu zachodzi zamiana Fe3+ na Fe2+

e. Fe3+ po połączeniu z ferrytyną tworzy apoferrytynę

a. Żelazo w postaci hemu nie jest wchłaniane - musi zostać uwolnione

b. Żelazo może przejść do krwi po połączeniu z ferrytyną

c. We krwi żelazo łączy się z transferyną i jest przenoszone do wątroby lub szpiku

d. Hepcydyna hamuje wchłanianie żelaza

e. Hepcydyna blokuje ferroportynę

a. Może być syntezowana w jelitach z udzialem mikrobiomu

b. W jamie ustnej i żołądku łaczy się z haptokoryną

c. W dwunastnicy witamina B12 łączy się z czynnikiem wewnętrznym (IF)

d. Wchłanianie witaminy B12 zachodzi w dwunastnicy

e. We krwi: transport B12 w połączeniu z transkobalaminą

a. Czynnik Castle'a powstaje w dwunastnicy

b. Miejsca docelowe dla witaminy B12 to wątroba i szpik kostny

c. Niedobór B12 powoduje anemie syderopeniczną

d. Białko R - haptokoryna

e. Tylko kobalamina związana z transkobalamina II jest aktywna biologicznie (możliwa do wykorzystania przez komórki docelowe)

a. 85% wody wchlaniane jest w jelicie cienkim

b. 10% wody w jelicie grubym

c. 5% wody wydalane z kałem

d. Na+ do enterocytów w kotransporcie z cukrami i aminokwasami

e. Na+ z enterocytu do ECF w antyporcie z HCO3-

a. K+ przemieszcza się między światlem jelita, a enterocytem zgodnie z gradientem stężeń

b. Jelito kręte: K+ przechodzi ze światła jelita do enterocytów (biernie)

c. Jelito czcze i grube: z enterocytów do światla jelita (biernie)

d. Cl- do enterocytów w symporcie z HCO3-

a. Odruch śródścienny + odruch rdzeniowy + odruch dowolny

b. Może być zainicjowana odruchem żołądkowo-okrężniczym

c. Gałązka aferentna n.n. sromowych odbiera sygnały z receptorów odbytniczych o wypełnieniu kalem i przesyla je do RK

d. Gałązka eferentna n.n. miednicznych wysyła z RK sygnał do zwieracza zewnętrznego odbytu (rozkurcz) i ściany odbytnicy (skurcz)

e. Dowolny odruch defekacyjny: skurcz mięśni tłoczni brzusznej, skurcz przepony, zamknięcie głośni

a. Sygnał z mózgowia o hamowaniu defekacji biegnie do RK i dalej nerwami sromowymi do zwieracza wewnętrznego odbytu i dźwigacza odbytu generując skurcz

b. Nerwy miedniczne (przywspóczulne): unerwiają zwieracz wewnętrzny odbytu i ścianę odbytnicy

c. Rozluźnienie zwieracza wewnętrznego odbytu i skurcz ściany odbytnicy powoduje defekację

d. Nerwy sromowe: sa somatyczne - zależne od woli

e. Odruch śródścienny: podrażnienie mechanoreceptorów odbytnicy; droga dośrodkowa w gałązce aferentnej nerów miednicznych; droga odśrodkowa w gałązce eferentnej nerwów miednicznych; powoduje wzmożenie perystaltyki okrężnicy zstępującej, esowatej i odbytnicy i gdy fala dojdzie do odbytnicy zachodzi rozkurcz zwieracza wewnętrznego odbytu