Podsumowanie: Nadnercza

Pytanie 1

Dopasuj opis do warstwy.

Warstwa pasmowata

Jest najszerszą warstwą i stanowi około 75% kory. Syntetyzowane i wydzielane są tu głównie glikokortykoidy z przewagą kortyzolu i kortykosteronu (pod kontrolą ACTH).

Warstwa kłębkowata

Położona najbardziej zewnętrznie. Wydziela mineralokortykoidy (głównie aldosteron)

Warstwa siatkowata

Najgłębiej położona warstwa. Wydziela głównie androgeny (pod wpływem stymulacji ACTH), pod postacią androstendionu i dehydroepiandrosteronu (DHEA).

Pytanie 2

Dopasuj rodzaj tkanki/narząd do rodzaju i mechanizmu działania glikokortykoidów na nie.

Tkanka tłuszczowa

Kataboliczne. Wzrost lipolizy i FFA w surowicy

Układ krążenia

Wzrost objętości wyrzutowej i napięcia ściany naczyń. Dodatni efekt izotropowy oraz wzrost sekrecji wazopresyny.

Tkanka kostna

Spadek masy kostnej, osteoporoza. Spadek wchłaniania Ca. Wzrost wydalania Ca z moczem.

Oko

Wzrost ciśnienia śródgałkowego, zaćma.

Układ endokrynny

Upośledzenie wzrostu i dojrzewania. Hipogonadyzm, hiperglikemia. Spadek sekrecji LH, GH, IGF-1. Działanie antagonistyczne w stosunku do insuliny

Układ odpornościowy

Hamowanie odpowiedzi immunologicznej, wzrost podatności na zakażenia. Spadek: uwalniania cytokin i prostaglandyn, limfocytopenia, monocytopeniqa, eozynopenia. Spadek funkcji komórek immunokompetentnych.

Wątroba

Anabolicznie. Powoduje wzrost glukoneogenezy, syntezy i magazynowania glikogenu oraz syntezy białek.

Układ pokarmowy

Wzrost częstości występowania wrzodów trawiennych. Wzrost wydzielania kwasu solnego w błonie śluzowej żołądka.

Mięśnie

Katabolicznie. Powoduje spadek syntezy białek i wychwytu glukozy (na obwodzie)

Pytanie 3

W rdzeniu nadnerczy syntetyzowane są katecholaminy:

dopamina

A, B i C prawidłowe

adrenalina

noradrenalina

Pytanie 4

Które hormony są niezbędne do funkcjonowania organizmu ?

A. glikokortykoidy

A i B prawidłowe

A, B i C prawidłowe

B. mineralokortykoidy

C. androgeny

Pytanie 5

Rola androgenów nadnerczowych jest znacznie skromniejsza, gdyż biorą one jedynie udział w wykształcaniu się niektórych cech płciowych w trakcie procesu dojrzewania i współdziałają z hormonami płciowymi w reprodukcji.

Prawda

Fałsz

Pytanie 6

W sprzężeniu zwrotnym z ACTH pozostaje głównie .............................., hamując jego sekrecję zarówno na poziomie przysadki, jak i na poziomie podwzgórza (przez wpływ na wydzielanie CRH).

kortyzon

kortykosteron

kortyzol

encorton

Pytanie 7

W ilu procentach związane są kortyzol i kortykosteron w surowicy krwi z białkami ?

95%

80%

85%

90%

Pytanie 8

Ile wynosi prawidłowe stężenie kortyzolu w surowicy ?

od 5 do 20 mg/dl

od 5 do 20 g/l

od 5 do 20 mg/ml

od 5 do 20 g/dl

Pytanie 9

Ile wynosi czas półtrwania kortyzolu w surowicy ?

50-80 min

60-80 min

60-90 min

50-90 min

Pytanie 10

Glikokortykoidy są metabolizowane do nieczynnej formy w wątrobie i tylko 10% wydalanych jest z moczem w postaci wolnej.

Prawda

Fałsz

Pytanie 11

Mechanizm działania glikokortykoidów na tkanki docelowe polega na ich połączeniu się z receptorem cytozolowym i na przemieszczeniu się kompleksu hormon-receptor do jądra komórkowego.

Fałsz

Prawda

Pytanie 12

Rodzaj wytworzonej substancji białkowej zależny jest od ............................, na którą/e/y działa hormon.

jądra komórkowego

tkanki

komórki

receptor komórkowy

Pytanie 13

Wydzielanie kortyzolu zachodzi w odpowiedzi na sekrecję ACTH i podlega zbliżonemu rytmowi dobowemu. Największy wyrzut pojawia się w godzinach rannych, w godzinach popołudniowych zmniejsza się o połowę, a najniższe stężenie występuje około północy.

Prawda

Fałsz

Pytanie 14

Główną rolą mineralokortykoidów wydzielanych w warstwie kłębkowatej kory nadnerczy jest ............................................................

E. A, B i C prawidłowe

B. zapewnienie prawidłowej objętości płynów pozakomórkowych

A. regulacja wydalania sodu

C. zapewnienie prawidłowej objętości płynów wewnątrzkomórkowych

D. A i B prawidłowe

Pytanie 15

Stężenie aldosteronu w surowicy jest bardzo niskie w pozycji leżącej i wzrasta ponad trzykrotnie w pozycji stojącej.

Prawda

Fałsz

Pytanie 16

Aldosteron w dużym stopniu związany jest z białkami osocza.

Fałsz

Prawda

Pytanie 17

Regulacja wydzielania aldosteronu zachodzi głównie przez układ RAA, gdzie bezpośrednim stymulatorem syntezy i wydzielania jest:

angiotensyna II

renina

angiotensyna I

angiotensynogen

Pytanie 18

Drugim czynnikiem stymulującym w znacznym stopniu wydzielanie aldosteronu jest nawet niewielki wzrost stężenia:

sodu

magnezu

żelaza

wapnia

potasu

Pytanie 19

Element odpowiedzi na hormon (HRE) receptora mineralokortykoidowego ma takie samo powinowactwo zarówno do aldosteronu, jak i kortyzolu, lecz w warunkach fizjologicznych główne działanie mineralokortykoidowe wywiera aldosteron.

Fałsz

Prawda

Pytanie 20

Jaki enzym powoduje przekształcenie kortyzolu w kortyzon (hormon o małym powinowactwie do receptora mineralokortkykoidowego) ?

11α-dehydrogenaza

21α-dehydrogenaza

11β-dehydrogenaza

21β-dehydrogenaza

Pytanie 21

Połącz poprawnie w pary.

Choroba Addisona

niedoczynność kory nadnerczy dotycząca wszystkich warstw (głównie niedobór glikokortykoidów)

Wirylizacja dziewcząt

nadmiar androgenów

Hiperaldosteronizm pierwotny

nadmiar mineralokortykoidów

Zespół Cushinga

nadmiar glikokortykoidów

Pytanie 22

Zespół Cushinga może być zależny i niezależny od wydzielania ACTH. Ta pierwsza postać w ok. 60% przypadków spowodowana jest przez gruczolak przysadki wydzielający ACTh i nazywana bywa chorobą Cushinga.

Prawda

Fałsz

Pytanie 23

Gruczolaki zbudowane z komórek kortykotropowych są zwykle małych rozmiarów i w związku z tym są trudne do zlokalizowania.

Fałsz

Prawa

Pytanie 24

Przez co prawdopodobnie wywołana jest hiperplazja komórek kortykotropowych ?

TRH

CRH

ACTH

TSH

Pytanie 25

ACTH-zależny zespół Cushinga może być również wynikiem ektopowego wytwarzania CRH(rzadziej ACTH.

Prawda

Fałsz

Pytanie 26

W ACTH-zależnym zespole Cushinga do przerostu kory nadnerczy dochodzi wtórnie, w wyniku długotrwałej stymulacji warstwy pasmowatej.

Prawda

Fałsz

Pytanie 27

ACTH-niezalezny zespół Cushinga powstaje w wyniku guzów kory nadnerczy. W rzadkich przypadkach jego przyczyną może być pierwotna dysplazja guzkowa kory nadnerczy, choroba o przypuszczalnie autoimmunizacyjnym podłożu.

Fałsz

Prawda

Pytanie 28

U dorosłych przyczyną hiperkortyzolemii są w ok. 80% guzy przysadki. U dzieci choroba Cushinga jest bardzo rzadka i występuje głównie po 5 r.ż.

Fałsz

Prawda

Pytanie 29

U dzieci zespół Cushinga powstaje przeważnie z przyczyn jatrogennych.

Prawda

Fałsz

Pytanie 30

Podawanie steroidów nadnerczowych w celach terapeutycznych przez okres krótszy niż 1-2 tygodnie powoduje wystąpienie objawów hiperkortyzolemii i supresji kory nadnerczy.

Prawda

Fałsz

Pytanie 31

Dopasuj przyczyny do typu zespołu Cushinga

ACTH-niezależny

Jatrogenny, nowotwór nadnerczy, guzkowa hiperplazja nadnerczy (z hiperpigmentacją, wielkoguzkowa, zależna od pokarmów - GIP)

ACTH-zależny

Gruczolak przysadki, ektopowe wydzielanie ACTH (np. rak drobnokomórkowy płuca, guzy wysp trzustkowych, rakowiaki, rak rdzeniasty tarczycy)

Pytanie 32

Wybierz prawidłowe objawy zespołu Cushinga:

czerwone rozstępy skórne na podbrzuszu, biodrach, pośladkach i udach oraz piersiach

centralne rozmieszczenie tkanki tłuszczowej

wzrost siły mięśniowej

spadek ciśnienia tętniczego krwi

twarz księżycowata

Pytanie 33

Nadmiar glikokortykoidów prowadzi do utraty masy kostnej, głównie przez zahamowanie procesów kościotwórczych i działanie kataboliczne na włókna kolagenu.

Fałsz

Prawda

Pytanie 34

Ujemny bilans w gospodarce wapniowej spowodowany jest: 1. zmniejszeniem wchłaniania wapnia w jelitach 2. wzrostem wchłaniania wapnia w jelitach 3. zwiększonym wydalaniem wapnia z moczem 4. zmniejszonym wydalaniem wapnia z moczem

1 i 4

2 i 4

2 i 3

1 i 3

Pytanie 35

Wtórny wzrost sekrecji ............................. przyspiesza resorpcje kości, nasilając objawy osteoporozy.

PTH

TRH

ACTH

CRH

Pytanie 36

Hiperkalciuria może być przyczyną

kamicy nerkowej

nadmiaru wit. D

nowotworów

nadmiernej produkcji białek

nadciśnienia tętniczego

Pytanie 37

U ponad 70% pacjentów z zespołem Cushinga występuje nadciśnienie tętnicze.

Prawda

Fałsz

Pytanie 38

W ACTH-zależnym zespole Cushinga dochodzi do zwiększenia innych steroidów o istotnym działaniu mineralokortykoidowym, jak DOC czy kortykosteron.

Prawda

Fałsz

Pytanie 39

Kortyzol zwiększa syntezę:

reniny

angiotensyny II

angiotensynogenu

angiotensyny I

Pytanie 40

Jednym z wiodących objawów hiperkortyzolemii u dzieci jest:

zahamowanie wzrostu

nadciśnienie tętnicze

zahamowanie rozwoju cech płciowych

otyłość

Pytanie 41

Dopasuj:

Wydalanie wolnego kortyzolu z moczem

dobowe wydzielanie kortyzolu wynosi poniżej 100mg/g kreatyniny, Wyższe wartości są znamienne diagnostycznie dla zespołu Cushinga.

Stężenie kortyzolu w surowicy wraz z określeniem dobowego rytmu wydzielania

ranne stężenie kortyzolu wynosi od 15 do 20 mg/dl i obniża się do połowy w godzinach popołudniowych

Stężenie ACTH w surowicy

bardzo niskie stężenia przy podwyższonych stężeniach kortyzolu świadczą o nadnerczowym pochodzeniu hiperkortyzolemii

Pytanie 42

Dopasuj

Krótki test hamowania deksametazonem

po jednorazowym podaniu 1 mg deksametazonu o godz. 24, ranne stężenie kortyzolu powin- no być niższe niż 5 mg/dl (138 nmol/l). Jeżeli jest wyższe, powinno się wykonać dalsze badania

Długi test hamowaniadeksametazonem

dawce początkowo 0,5 mg co 6 godz. przez 2 dni, a następnie w dawce 2 mg co 6 godz. przez kolejne 2 dni

Pytanie 43

U większości chorych na zespół Cushinga stwierdza się poranną hiperglikemię lub nieprawidłowy przebieg krzywej glikemicznej w doustnym teście obciążenia 75 g glukozy

Prawda

Fałsz

Pytanie 44

Badania zmierzające do zlokalizowania patologii - połącz pary.

Podejrzenie gruczolaka przysadki

Badanie obrazowe - rezonans magnetyczny

Podejrzenie ektopowego wydzielania ACTH

scyntygrafia, PET

Patologia nadnerczy

tomografia komputerowa

Gruczolak się nie uwidocznił

Cewnikowanie zatok skalistych z oznaczeniem stężenia ACTH we krwi pobranej z każdej zatoki oddzielnie

Pytanie 45

Połącz w pary

Niedoczynność pierwotna kory nadnerczy

spowodowana patologią kory nadnerczy

Niedoczynność wtórna kory nadnerczy

spowodowana niedoborem ACTH lub CRH

Pytanie 46

Niedoczynność nadnerczy w 80% jest spowodowana autodestrukcją gruczołu przez proces autoimmunizacyjny związany z wytworzeniem się przeciwciał przeciwko antygenom komórek kory nadnerczy np. enzymom katalizującym steroidogenezę (najczęściej przeciw 21 α-hydroksylazie).

Prawda

Fałsz

Pytanie 47

U ponad 60% osób z chorobą Addisona w surowicy można stwierdzić obecność autoprzeciwciał skierowanych przeciwko ...............................................

komórkom okładzinowym błony śluzowej żołądka

gonadom

komórkom kory nadnerczy

komórkom wysp Langerhansa

tkance tarczycowej

Pytanie 48

Co towarzyszy niedoczynności kory nadnerczy w zespole Blizzarda ? 1. zapalenie tarczycy typu Hashimoto 2. niedoczynność przytarczyc 3. bielactwo 4. cukrzyca typu 1

1,2

2,3

2,4

1,3

1,4

Pytanie 49

W niedoczynności nadnerczy zwykle część korowa jest zachowana, a objawy kliniczne ujawniają się dopiero, gdy zniszczeniu ulegnie ponad 90% rdzenia nadnerczy.

Fałsz

Prawda

Pytanie 50

Chorzy z chorobą Addisona skarżą się na: 1. ogólne osłabienie 2. nadmierne łaknienie 3. nudności 4. wymioty 5. zaparcia

3, 4

1, 3, 4

2, 4, 5

1, 2, 3, 4, 5

1, 3, 4, 5

Pytanie 51

Niedobór aldosteronu powoduje nadmierną utratę sodu z moczem, hipowolemie i hipotonię (zwłaszcza ortostatyczna), a podwyższone stężenie potasu może być przyczyną zaburzeń akcji serca.

Fałsz

Prawda

Pytanie 52

Brak miesiączki jest często wtórnie spowodowany:

C. zaburzenia hormonalne

B. upośledzenia funkcji jajników przez proces autoagresyjny

A. ubytkiem masy ciała

D. A i B

E. A, B i C

Pytanie 53

Brak hamowania zwrotnego przez kortyzol jest przyczyną nadmiernej sekrecji:

TSH

CRH

MSH

ACTH

Pytanie 54

U ludzi ciemne zabarwienie skóry i błon śluzowych spowodowane podwyższonym stężeniem ACTH i jej działaniem na melanocyty nazywamy:

cisawicą

czarnicą

fitzawicą

ostudą

Pytanie 55

Najczęstszą przyczyną wtórnej niedoczynności jest przewlekła steroidoterapia. Stała supresja ACTH powoduje wtórny zanik kory nadnerczy. Po nagłym odstawieniu leku podwzgórze i przysadka nie podejmują natychmiast swoich funkcji w zakresie wydzielania CRH i ACTH, a hipotroficzne nadnercza nie są w stanie zsyntetyzować odpowiedniej ilości hormonów.

Prawda

Fałsz

Pytanie 56

Niedobór ACTH spowodowany może być:

B. guzem okolicy podwzgórza

C. guzem okolicy skroniowej

E. A, B i C

A.guzem okolicy przysadki

D. A i B

Pytanie 57

We wtórnej niedoczynności nadnerczy czynność warstwy kłębkowatej jest zwykle zachowana i objawom niedoboru glikokortykoidów towarzyszy hipotonia oraz zaburzenia elektrolitowe.

Prawda

Fałsz

Pytanie 58

Podstawowym badaniem jest określenie stężenia kortyzolu w surowicy, które powinno wynosić powyżej ..... mg/dl. Niższe stężenia nasuwają podejrzenie niedoczynności nadnerczy i wymagają wykonania testu stymulacji ...........

7, CRH

5, ACTH

5, CRH

7, ACTH

Pytanie 59

Stężenie ACTH w surowicy – wysokie potwierdza rozpoznanie pierwotnej niedoczynności, prawidłowe – wyklucza wtórnej niedoczynności.

Fałsz

Prawda

Pytanie 60

Test stymulacji ACTH - po dożylnym podaniu 250 mg syntetycznego ACTH stężenie kortyzolu powinno wzrosnąć co najmniej dwukrotnie, zwykle powyżej ......... mg/dl

15 mg/dl

20 mg/dl

10 mg/dl

25 mg/dl

Pytanie 61

Oceń poprawność sformułowań.

Test hipoglikemiczny – ma na celu oznaczenie zdolności reagowania na stres. Brak istotnego wzrostu stężenia kortyzolu po obniżeniu stężenia glukozy spowodowanym dożylnym podaniem insuliny świadczy o obniżonej rezerwie nadnerczowej.

Prawda

W pierwotnej niedoczynności występuje zwykle hiponatremia, hipochloremia i hiperkaliemia spowodowana niedoborem aldosteronu.

Prawda

Przyczyną ostrej niewydolności jest ich nagła obustronna destrukcja spowodowana zatorem lub wylewem. Patologia ta powstaje najczęściej w przebiegu: posocznicy meningokokowej (tzw. zespół Waterhouse’a-Friderichsena), wrodzonych lub nabytych zaburzeń krzepnięcia, powikłań poporodowych lub urazu.

Prawda

U chorych z wtórna niedoczynnością należy dokonać pomiaru aktywności reninowej osocza (ARO), która jest typowo podwyższona, oraz zmierzyć ciśnienie tętnicze po pionizacji, gdyż chorzy mają hipotonię ortostatyczną.

Fałsz

Pytanie 62

Do ostrej niewydolności może również dojść u chorych z niewydolnością przewlekłą na skutek dołączenia się dodatkowego czynnika, jak:

C. A, B i C

A. uraz

C. zakażenie

B. zabieg chirurgiczny

D. A i B

Pytanie 63

Chorzy z ostrą niewydolnością nadnerczy skarżą się na ostry ból w jamie brzusznej połączony z nudnościami, wymiotami i obniżoną temperaturą ciała. Szybko narastają cechy odwodnienia oraz objawy hipoglikemii, które u dzieci często manifestują się drgawkami. Przyczyną zgonu jest wstrząs.

Fałsz

Prawda

Pytanie 64

Hiperaldosteronizm pierwotny - choroba jest wywołana najczęściej przerostem warstwy pasmowatej kory nadnerczy (rozsianym lub guzkowym), rzadziej gruczolakiem (zespół Conna) lub wyjątkowo rakiem kory nadnerczy wydzielającym aldosteron.

Prawda

Fałsz

Pytanie 65

Nadmiar aldosteronu powoduje zatrzymanie ...................... oraz wzrost objętości osocza, w odpowiedz na co aparat przykłębkowy nerki zmniejsza wytwarzanie reniny.

wapnia

magnezu

sodu

potasu

Pytanie 66

U chorych z hiperaldosteronizmem pierwotnym stwierdza się .............................. połączone często z ..................... i zasadowicą metaboliczną

niedociśnienie tętnicze, hipokaliemię

nadciśnienie tętnicze, hiperkaliemią

nadciśnienie tętnicze, hipokaliemia

niedociśnienie tętnicze, hiperkaliemią

Pytanie 67

Aktywność reninowa osocza (ARO) w hiperaldosteronizmie pierwotnym:

Jest zawsze obniżona

Początkowo jest podwyższona, a później obniżona

Jest zawszy podwyższona

Początkowo jest obniżona, a później podwyższona

Jest na stałym poziomie

Pytanie 68

Prawdziwe o hiperaldosteronizmie wtórnym:

A. Przebiega zwykle bez nadciśnienia

B. Może być spowodowany także schorzeniami nerek

C. Do częstych przyczyn tej patologii należą: niewydolność serca, zespół nerczycowy, stan przedrzucawkowy w ciąży, stosowanie leków moczopędnych i przeczyszczających.

E. A, B i C prawidłowe

D. A i C prawidłowe

Pytanie 69

Hirsutyzm to:

zmiany trądzikowe skóry

nadmierne owłosienie górnej wargi, brody, w okolicach brodawek sutkowych, na brzuchu, wzdłuż kresy białej i na wewnętrznej powierzchni ud

trudności z zajściem w ciążę

zaburzenia miesiączkowania

Pytanie 70

Oceń poprawność stwierdzeń.

Wrodzony przerost nadnerczy (w.p.n.) - jest to grupa schorzeń uwarunkowanych wrodzonymi, dziedziczącymi się autosomalnie dominująco, zaburzeniami enzymatycznymi biosyntezy kortyzolu.

Fałsz

Najczęściej występującym blokiem enzymatycznym jest niedobór 21-hydroksylazy. Synteza steroidów zostaje zahamowana na etapie progesteronu i 17-hydroksyprogesteronu, które nie ulegają przekształceniu do 11-dezoksykortykosteronu i 11-dezoksykortyzolu. Zahamowany lub znacznie upośledzony zostaje tor przemian metabolicznych prowadzących do wytworzenia mineralokortykoidów i glikokortykoidów.

Prawda

Maskulinizacja to inaczej wirylizacja

Prawda

Niedobór kortyzolu na skutek braku hamowania zwrotnego powoduje stałą nadmierną syntezę ACTH, co w konsekwencji prowadzi do przerostu kory nadnerczy, która swój tor metaboliczny ukierunkowuje na wytwarzanie estrogenów.

Fałsz

Niedobór aldosteronu powoduje już w okresie noworodkowym zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej polegające na wzroście stężenia potasu w surowicy oraz nadmiernej utracie sodu połączonej z hipowolemią i hipochloremią.

Prawda

21-hydroksylaza jest enzymem mikrosomalnym, zwanym też cytochromem 450c21. Jego gen kodujący (CYP21) znajduje się na krótkim ramieniu chromosomu szóstego.

Prawda

Pytanie 71

U obojga płci z w.p.n po kilku–kilkunastu dniach od porodu pojawiają się gwałtowne wymioty i biegunka prowadzące do odwodnienia. Jeśli dziecko nie jest prawidłowo leczone, umiera z objawami wstrząsu :

kardiogennego

anafilaktycznego

hipowolemicznego

neurogennego

septycznego

Pytanie 72

Obraz kliniczny zespołu utraty soli jest taki sam jak w ostrej niewydolności nadnerczy, gdyż brak ............................ prowadzi do niedoboru kortyzolu.

17-hydroksylazy

11α-hydroksylazy

11β-hydroksylazy

21-hydroksylazy

Pytanie 73

Obecnie w Polsce u każdego noworodka w badaniu przesiewowym wykonywanym we krwi pobranej między 3 a 5 dniem życia oznacza się stężenie ....................................., co pozwala u dziecka z w.p.n. wdrożyć natychmiast leczenie zapobiegające wystąpieniu zespołu utraty soli.

13-OH progesteronu

17-OH progesteronu

11-OH progesteronu

21-OH progesteronu

Pytanie 74

Klinicznie stwierdza się także tzw. nieklasyczny typ wrodzonego przerostu nadnerczy związany z ujawniającymi się zwykle w późniejszym wieku objawami hiperandrogenizmu u dziewcząt. Jest to np. przedwczesne owłosienie łonowe, hirsutyzm lub zaburzenia miesiączkowania imitujące zespół policystycznych jajników. U chłopców objawy są łagodne, zwykle ograniczone do wczesnego rozwoju owłosienia łonowego. U obu płci obserwuje się niewielkie przyspieszenie wieku szkieletowego.

Prawda

Fałsz

Pytanie 75

Obraz kliniczny niedoboru 11β-hydroksylazy różni się od obrazu zespołu niedoboru 21-hydroksylazy występowaniem ........................................................, będącego/ej wynikiem nadmiaru 11-dezoksykortyzolu, który na skutek bloku nie może przekształcić się w kortyzol, natomiast wykazuje silne właściwości mineralokortykoidowe.

wirylizacji

niedociśnienia tętniczego

braku wirylizacji

nadciśnienia tętniczego

Pytanie 76

Rdzeń nadnerczy zbudowany jest z komórek zwanych chromochłonnymi, gdyż łatwo barwią się solami chromu w preparatach histologicznych. Komórki te wydzielają trzy aktywne aminy katecholowe – adrenalinę, noradrenalinę i dopaminę.

Prawda

Fałsz

Pytanie 77

Komórki rdzenia nadnerczy zawierają duże ilości enzymu ....................................................................., która/y katalizuje przemianę noradrenaliny w adrenalinę.

fenyletanolamino-N-metyltransferazy (PNMT)

N-metylotransferaza glicynowa

O-metylotransferaza katecholowa

Żaden z wymienionych

Pytanie 78

Oceń poprawność stwierdzeń.

Receptory β1 reagują jednakowo na obie katecholaminy, natomiast receptory β2 stymulowane są znacznie silniej przez adrenalinę.

Prawda

Adrenalina działa nieco silniej od noradrenaliny na receptory β.

Fałsz

Rola amin katecholowych polega na wywołaniu wielu reakcji mających na celu adaptację ustroju do sytuacji stresowych. Są one zmagazynowane w ziarnistościach komórek chromochłonnych i wyrzucane do krwi w odpowiedzi na uwolnienie GABA z zakończeń przedzwojowych neuronów unerwiających rdzeń nadnerczy.

Fałsz

Bodźcem dla wyrzutu katecholamin jest gwałtowne podwyższenie stężenia glukozy we krwi, pionizacja, zmniejszenie objętości krwi krążącej lub inna sytuacja stresowa.

Fałsz

Połączenie się aminy katecholowej z receptorem powoduje uczynnienie białka G i aktywację układu drugich przekaźników. Pobudzenie receptorów β aktywuje w pierwszej kolejności cAMP, który uczynnia kinazę proteinową.

Prawda

Pytanie 79

Pobudzenie receptorów α1 uczynnia ..................................., która katalizuje syntezę m.in. trójfosforanu inozytolu, wpływającego na aktywację kanałów wapniowych.

fosfolipazę A

fosfolipazę D

fosfolipazę C

fosfolipazę B

Pytanie 80

Pobudzenie receptorów α2 hamuje syntezę cAMP i blokuje działanie:

adrenaliny

noradrenaliny

dopaminy

serotoniny

Pytanie 81

Dopasuj receptor do jego lokalizacji.

Receptory α1

w ścianie małych tętnic, żołądku i jelitach,

Receptory α2

żołądku i jelitach, tkance tłuszczowej

Receptory β1

w sercu,tkance tłuszczowej

Receptory β2

w mięśniach szkieletowych, ścianie małych tętnic, oskrzelach, pęcherzyku żółciowym,

Pytanie 82

Ostatecznym efektem działania katecholamin jest zwiększenie siły skurczu mięśnia sercowego, przyspieszenie akcji serca, podwyższenie ciśnienia tętniczego, wzrost przepływu krwi w mięśniach szkieletowych oraz zwężenie oskrzeli.

Prawda

Fałsz

Pytanie 83

Efekt metaboliczny katecholamin polega na stymulacji ..................................... w wątrobie oraz ............................ w mięśniach i wątrobie, uwalnianiu ............................... w trzustce, zwiększeniu ....................... oraz na ogólnym .............................. przemiany materii.

glukoneogenezy, glikogenolizy, glukagonu, lipogenezy, zmniejszeniu

glukoneogenezy, glikogenogenezy, IGF-1, lipolizy, zmniejszeniu

glukoneogenezy, glikogenolizy, insuliny, lipolizy, zmniejszeniu

glukoneogenezy, glikogenolizy, glukagonu lipolizy, zwiększeniu

Pytanie 84

Czas półtrwania katecholamin jest krótki i wynosi ok. ................ Są one metabolizowane w wątrobie do metoksynoradrenaliny i metoksyadrenaliny i w tej postaci blisko ................... tych związków zostaje wydalone z moczem.

3 min, 60%

2 min, 50%

2 min, 60%

3 min, 50%

Pytanie 85

Nadmierne wydzielanie amin katecholowych spowodowane jest najczęściej przez:

guzy kory nadnerczy

guzy podwzgórza

guzy rdzenia nadnerczy

guzy przysadki

guzy wywodzące się z pozanadnerczowej tkanki chromochłonnej

Pytanie 86

Guz chromochłonny jest to rzadki nowotwór, tylko w 10% wykazujący cechy złośliwości. Ostre objawy kliniczne związane są z okresowym wyrzutem katecholamin stymulowanym często uciskiem na jamę brzuszną przy schylaniu, dźwiganiu lub kucaniu.

Fałsz

Prawda

Pytanie 87

W czasie napadu (guz chromochłonny) dochodzi do gwałtownego ........................................................., ....................................................., zblednięcia powłok i ............................................................

wzrostu ciśnienia tętniczego, przyspieszenia akcji serca, zmniejszonego pocenia się

wzrostu ciśnienia tętniczego, spadku akcji serca, zmniejszonego pocenia się

spadku ciśnienia tętniczego, przyspieszenia akcji serca, obfitego pocenia się

wzrostu ciśnienia tętniczego, przyspieszenia akcji serca, obfitego pocenia się

Pytanie 88

Chory z guzem chromochłonny:

B. Wymiotuje

C. Skarży się na silny ból głowy lub brzucha

A. Ma uczucie lęku

E. A, B i C

D. A i C

Pytanie 89

Nagły wyrzut katecholamin w trakcie operacji może doprowadzić do zgonu.

Fałsz

Prawda

Pytanie 90

Rozpoznanie guza chromochłonnego opiera się na stwierdzeniu podwyższonego wydalania metoksypochodnych amin katecholowych w moczu oraz ............................. w surowicy.

chromograniny C

chromograniny D

chromograniny B

chromograniny A

Pytanie 91

W celu lokalizacji guza wykonuje się:

C. MRI

E. A, B i C

A. TK

B. USG

D. A i C

Pytanie 92

Połącz w pary odpowiednio w którym zespole i z czym wspólnie występuje guz chromochłonny

zespół MEN-IIa

z rakiem rdzeniastym tarczycy

zespół MEN-IIb

nadczynność przytarczyc i nerwiakowłókniaki warg lub języka

Twój wynik: Nadnercza

Analiza