Fiszki
Toksykologia
Test w formie fiszek Test z toksykologii
Ilość pytań: 25
Rozwiązywany: 2784 razy
Walidacja metody to:
proces oceny metody analitycznej, którego celem jest zapewnienie zgodności ze stawianymi tej metodzie wymogami
proces polegający na porównaniu wyników otrzymanych eksperymentalną techniką z wynikami uzyskanymi przez metodę tradycyjną, w celu uzyskania wyników potwierdzających słuszność nowej metody
proces którego celem jest opublikowanie nowej metody jako powszechnie obowiązującą
proces oceny metody analitycznej, którego celem jest zapewnienie zgodności ze stawianymi tej metodzie wymogami
Schemat postępowania analitycznego
Opracowanie wyników
Raport
Pomiar
Przygotowanie do analizy
Pobór próbki
1
Pobór próbki
2
Przygotowanie do analizy
3
Pomiar
4
Opracowanie wyników
5
Raport
Do zasad pomiaru należy:
przygotowanie do analizy
opracowanie wyników
pomiar
raport
pomiar
Do metod analitycznych należą:
opracowanie wyników, raport, pobór próbki
raport, pobór próbki, pomiar
pomiar, przygotowanie do analizy, opracowanie wyników
przygotowanie do analizy, pomiar, raport
pomiar, przygotowanie do analizy, opracowanie wyników
Do postępowania analitycznego nie należy:
opracowanie wyników
raport
Żadna odpowiedź nie jest poprawna
pomiar
pobór próbki
przygotowanie do analizy
Żadna odpowiedź nie jest poprawna
Precyzja:
określa rozrzut wyników, określają ją błędy przypadkowe
to stopień zgodności między uzyskanymi wynikami pojedynczego pomiaru a wartością oczekiwaną
przedział z zakresu pomiarowego procedury analitycznej
najmniejsza wartość danej substancji w próbce, która może być ilościowo oznaczona
określa rozrzut wyników, określają ją błędy przypadkowe
Dokładność
najmniejsza wartość/stężenie danej substancji w próbce, która moe być ilościowo oznaczona
to stopień zgodności wyniku oznaczenia z wartością oczekiwaną)
przedział z zakresu pomiarowego procedury analitycznej, w którym sygnał wyjściowy jest proporcjonalny do oznacznego stężenia analitu
to stopień zgodności między uzyskanym wynikiem pojedynczego pomiaru a wartością oczekiwaną/rzeczywistą
to stopień zgodności między uzyskanym wynikiem pojedynczego pomiaru a wartością oczekiwaną/rzeczywistą
prawdziwość
Wiąże się z błędami przypadkowymi i jest miarą rozrzutu wyników pomiarowych wokół wartości średniej
najmniejsza wartość/stężenie badanej substancji w próbce, która może być wykryta lecz niekoniecznie oznaczona z odpowiednią dokładnością
to stopień zgodności wyniku oznaczenia (jako wartość średniej obliczonej na podstawie serii pomiarów) z wartością oczekiwaną)
to stopień zgodności wyniku oznaczenia (jako wartość średniej obliczonej na podstawie serii pomiarów) z wartością oczekiwaną)
połącz
Granica oznaczalności (QL)
Granica wykrywalności (DL)
Liniowość
Precyzja
najmniejsza wartość/stężenie danej substancji w próbce, która moe być ilościowo oznaczona z odpowiednią precyzją i dokładnością
najmniejsza wartość/stężenie badanej substancji w próbce, która może być wykryta lecz niekoniecznie oznaczona z odpowiednią dokładnością
Jest to przedział z zakresu pomiarowego procedury analitycznej, w którym sygnał wyjściowy jest proporcjonalny do oznacznego stężenia analitu
Charakteryzuje stopień zgodności między niezależnymi wynikami uzyskanymi w trakcie analizy danej próbki z zastosowaniem danej metody analitycznej
Granica oznaczalności (QL)
najmniejsza wartość/stężenie danej substancji w próbce, która moe być ilościowo oznaczona z odpowiednią precyzją i dokładnością
Granica wykrywalności (DL)
najmniejsza wartość/stężenie badanej substancji w próbce, która może być wykryta lecz niekoniecznie oznaczona z odpowiednią dokładnością
Liniowość
Jest to przedział z zakresu pomiarowego procedury analitycznej, w którym sygnał wyjściowy jest proporcjonalny do oznacznego stężenia analitu
Precyzja
Charakteryzuje stopień zgodności między niezależnymi wynikami uzyskanymi w trakcie analizy danej próbki z zastosowaniem danej metody analitycznej
Błędy pomiaru mogą być:
wszystkie odpowiedzi są poprawne
przypadkowe
systematyczne
grube
wszystkie odpowiedzi są poprawne
Raport z walidacji metod analitycznych zawiera: (12)
rodzaj oznaczanych związków i matryc
opis aparatury
względy bezpieczeństwa
opis metody
postępowanie statystyczne i obliczenia
opis przeprowadzonego eksperymentu
zdjęcia obrazujące kolejne etapy pracy
reprezentatywne wykresy
parametry pomiaru
wnioski
opis podjętych środków ostrożności
stosowane odczynniki
przedmiot i zakres walidacji
osoba wykonująca walidację
podsumowanie
rodzaj oznaczanych związków i matryc
opis aparatury
względy bezpieczeństwa
opis metody
postępowanie statystyczne i obliczenia
opis przeprowadzonego eksperymentu
reprezentatywne wykresy
parametry pomiaru
wnioski
stosowane odczynniki
przedmiot i zakres walidacji
podsumowanie
toksykologia:
nauka o toksykozach
nauka zajmująca się substancjami szkodliwymi i ich wpływie na kręgowce
nauka o szkodliwym wpływie leków, związków chemicznych i ich mieszanin na żywe organizmy.
nauka o szkodliwym wpływie leków, związków chemicznych i ich mieszanin na żywe organizmy.
Ksenobiotyk
substancja obca, nie występująca naturalnie w organizmie
substancja toksyczna używana w celu doprowadzenia organizmu do śmierci
odmiana antybiotyku
substancja obca, nie występująca naturalnie w organizmie
Czym nie zajmuje się toksykologia?
badaniami warunków wchłaniania i wydalania
badaniami wpływu różnych czynników na kumulację trucizn w organizmie, szybkości ich przemian i zobojętniania
badaniami oceną toksyczności ostrej i przewlekłej oraz szkodliwości dla człowieka
badaniami toksykodynamiki nowych związków chemicznych
badaniami zależności między budową chemiczną i działaniem toksycznym
badaniami metabolizmu trucizn pod wpływem czynników biochemicznych i biofizycznych
badaniami nad składem substancji szkodliwych
Badaniami przemian trucizn w organizmie
badaniami nad składem substancji szkodliwych
Podział toksykologii
Podział toksykologii Toksykologia kliniczna
czasie i w stosunkowo dużych dawkach Toksykologia sądowa
Toksykologia środowiska
Toksykologia środowiska naturalnego
Toksykologia żywności
zajmuje się obserwacją efektów toksycznych występujących u człowieka pod wpływem leków lub innych ksenobiotyków podawanych zwykle w krótkim czasie i w stosunkowo dużych dawkach
zajmuje się badaniem toksycznego wpływu substancji w sytuacji, gdy zostały przekroczone normy prawne
bada mechanizmy toksycznego działania różnych substancji obecnych w środowisku naturalnym na organizm człowieka, zwierząt i roślin
zajmuje się wpływem substancji toksycznych na zdrowie ludzi i środowisko naturalne; dotyczy trucizn używanych celowo (np. pestycydy) lub też pochodzących z procesów przemysłowych
zajmuje się badaniem wpływu odżywienia organizmu,niedoborów i nadmiarów pokarmowych na toksyczne działanie substancji obcych, a także wpływem substancji obcych na wartość odżywczą składników diety
Podział toksykologii Toksykologia kliniczna
zajmuje się obserwacją efektów toksycznych występujących u człowieka pod wpływem leków lub innych ksenobiotyków podawanych zwykle w krótkim czasie i w stosunkowo dużych dawkach
czasie i w stosunkowo dużych dawkach Toksykologia sądowa
zajmuje się badaniem toksycznego wpływu substancji w sytuacji, gdy zostały przekroczone normy prawne
Toksykologia środowiska
bada mechanizmy toksycznego działania różnych substancji obecnych w środowisku naturalnym na organizm człowieka, zwierząt i roślin
Toksykologia środowiska naturalnego
zajmuje się wpływem substancji toksycznych na zdrowie ludzi i środowisko naturalne; dotyczy trucizn używanych celowo (np. pestycydy) lub też pochodzących z procesów przemysłowych
Toksykologia żywności
zajmuje się badaniem wpływu odżywienia organizmu,niedoborów i nadmiarów pokarmowych na toksyczne działanie substancji obcych, a także wpływem substancji obcych na wartość odżywczą składników diety
Toksykologia jest nauką multidyscyplinarną, obejmującą szeroki zakres różnych badań:
chemia:
farmakologia:
biochemia:
fizjologia
biologia:
genetyka:
epidemiologia
prawo:
ekonomia:
charakterystyka trucizn (toksyn)
sposób wprowadzania i dystrybucji trucizn w organizmie
przemiany metaboliczne i oddziaływanie trucizn na składniki komórki
wpływ trucizn na narządy organizmu
wpływ trucizn na środowisko naturalne
wpływ, jaki trucizny mogą wywierać na systemy rozrodcze i zmiany w kodzie genetycznym przyszłych pokoleń
wpływ na populację ludzką jako całość chronicznej ekspozycji na działanie małych ilości substancji potencjalnie toksycznych
regulacje prawne dotyczące użycia lub emisji do środowiska substancji toksycznych
ocena relacji kosztów jakie ponosi środowisko i zysków rozwoju ekonomicznego oraz określenie wzajemnych relacji pomiędzy ekonomią, zdrowiem i środowiskiem
chemia:
charakterystyka trucizn (toksyn)
farmakologia:
sposób wprowadzania i dystrybucji trucizn w organizmie
biochemia:
przemiany metaboliczne i oddziaływanie trucizn na składniki komórki
fizjologia
wpływ trucizn na narządy organizmu
biologia:
wpływ trucizn na środowisko naturalne
genetyka:
wpływ, jaki trucizny mogą wywierać na systemy rozrodcze i zmiany w kodzie genetycznym przyszłych pokoleń
epidemiologia
wpływ na populację ludzką jako całość chronicznej ekspozycji na działanie małych ilości substancji potencjalnie toksycznych
prawo:
regulacje prawne dotyczące użycia lub emisji do środowiska substancji toksycznych
ekonomia:
ocena relacji kosztów jakie ponosi środowisko i zysków rozwoju ekonomicznego oraz określenie wzajemnych relacji pomiędzy ekonomią, zdrowiem i środowiskiem
Podział substancji według sposobu ich działania na organizm
Trucizny drażniące
Trucizny duszące
Trucizny narkotyczne
Trucizny protoplazmatyczne
Trucizny o działaniu alergizującym
pary i gazy kwaśne, amoniak
wpływają na czynność oddychania przez specyficzne działanie na krew enzymy (CO, HCN, nitryle)
wpływają na ośrodkowy układ nerwowy
niszczą strukturę białkową protoplazmy (Hg, As, Pb, tetraetylek ołowiu)
(alergeny)
Trucizny drażniące
pary i gazy kwaśne, amoniak
Trucizny duszące
wpływają na czynność oddychania przez specyficzne działanie na krew enzymy (CO, HCN, nitryle)
Trucizny narkotyczne
wpływają na ośrodkowy układ nerwowy
Trucizny protoplazmatyczne
niszczą strukturę białkową protoplazmy (Hg, As, Pb, tetraetylek ołowiu)
Trucizny o działaniu alergizującym
(alergeny)
Przebiegi zatruć
Zapalenie ostre
Zapalenie rpzewlekłe
Zapalenie podostre
następstwo wprowadzenia jednorazowej względnie dużej dawki
wprowadzanie do organizmu małych ilości substancji szkodliwej przez długi czas
o charakterze pośrednim, rozwija się w ciągu kilku godzin do kilku dni po kontakcie z substancją toksyczną
Zapalenie ostre
następstwo wprowadzenia jednorazowej względnie dużej dawki
Zapalenie rpzewlekłe
wprowadzanie do organizmu małych ilości substancji szkodliwej przez długi czas
Zapalenie podostre
o charakterze pośrednim, rozwija się w ciągu kilku godzin do kilku dni po kontakcie z substancją toksyczną
Czynniki wywołujące odległe skutki biologiczne
Rakotwórcze
Mutagenne
Teratogenne i embriotoksyczne
wywołujące powstawanie nowotworów złośliwych
powodujące zmiany materiału genetycznego organizmu, przekazywane następnym pokoleniom
czynniki szkodliwie działające na płód w ciągu pierwszych 3 miesięcy i w pozostałym okresie ciąży
Rakotwórcze
wywołujące powstawanie nowotworów złośliwych
Mutagenne
powodujące zmiany materiału genetycznego organizmu, przekazywane następnym pokoleniom
Teratogenne i embriotoksyczne
czynniki szkodliwie działające na płód w ciągu pierwszych 3 miesięcy i w pozostałym okresie ciąży
Przyczyny zatruć człowieka
Leki
Zatrucia zawodowe
Zatrucia rozmyślne
Skażenie biosfery
Zatrucie w gospodarstwie domowym
Pestycydy
Żywność
doping lekomania narkomania
produkcja przemysłowa magazynowanie obrót handlowy
samobójcze mordercze
powietrze gleba woda
chemikalia tworzywa sztuczne kosmetyki
w ochronie roślin w higienie ludzi i zwierząt pozostałość w żywności
obce substancje chemiczne naturalne toksyny drobnoustroje
Leki
doping lekomania narkomania
Zatrucia zawodowe
produkcja przemysłowa magazynowanie obrót handlowy
Zatrucia rozmyślne
samobójcze mordercze
Skażenie biosfery
powietrze gleba woda
Zatrucie w gospodarstwie domowym
chemikalia tworzywa sztuczne kosmetyki
Pestycydy
w ochronie roślin w higienie ludzi i zwierząt pozostałość w żywności
Żywność
obce substancje chemiczne naturalne toksyny drobnoustroje
Biomagnifikacja
przemiana polegająca na umieszczeniu ksenobiotyków w organizmie i współdziałaniu
proces polegający na zagnieżdżeniu się biomarkerów w kodzie genetycznym
przemieszczanie się trucizn dalej wzdłuż łańcuchów troficznych
przemieszczanie się trucizn dalej wzdłuż łańcuchów troficznych
Czynniki wpływające na toksyczność ksenobiotyków
Rozpuszczalność
Podział olej-woda
Podział woda-powietrze
Podział olej-powietrze
Budowa chemiczna
Czynniki biologiczne
substancje nie reagują, jeżeli nie są rozpuszczone
o efekcie toksycznym decyduje rozpuszczalność w wodzie i tłuszczach oraz współczynnik podziału olej-woda
im wyższy współczynnik, tym lepsze wchłanianie przez płuca
im wyższy współczynnik, tym lepsze wchłanianie przez skórę Wielkość cząstek
w zależności od wiązań, izomerii strukturalnej oraz optycznej i podstawników
diera, wiek i rozwój osobniczy, płeć, hormony
Rozpuszczalność
substancje nie reagują, jeżeli nie są rozpuszczone
Podział olej-woda
o efekcie toksycznym decyduje rozpuszczalność w wodzie i tłuszczach oraz współczynnik podziału olej-woda
Podział woda-powietrze
im wyższy współczynnik, tym lepsze wchłanianie przez płuca
Podział olej-powietrze
im wyższy współczynnik, tym lepsze wchłanianie przez skórę Wielkość cząstek
Budowa chemiczna
w zależności od wiązań, izomerii strukturalnej oraz optycznej i podstawników
Czynniki biologiczne
diera, wiek i rozwój osobniczy, płeć, hormony
Podstawniki zmniejszające toksycznosć to
-OH; tiolowa -SH; COOH; reszta kwasu siarkowego -SO3H; grupa acetylowa -CH3CO; grupa metoksylowa -CH3O; grupa etoksylowa -C2H5O
-OH; grupa nitrowa -NO2; grupa nitrozowa -NO; grupa aminowa -NH2; grupa cyjanowa (nitrylowa) -CN
-OH; tiolowa -SH; COOH; reszta kwasu siarkowego -SO3H; grupa acetylowa -CH3CO; grupa metoksylowa -CH3O; grupa etoksylowa -C2H5O
podstawniki zwiększające toksyczność
-OH; grupa nitrowa -NO2; grupa nitrozowa -NO; grupa aminowa -NH2; grupa cyjanowa (nitrylowa) -CN
-OH; tiolowa -SH; COOH; reszta kwasu siarkowego -SO3H; grupa acetylowa -CH3CO; grupa metoksylowa -CH3O; grupa etoksylowa -C2H5O
-OH; grupa nitrowa -NO2; grupa nitrozowa -NO; grupa aminowa -NH2; grupa cyjanowa (nitrylowa) -CN
ksenobiotyki nie przemieszczają się przez:
krew do receptora w komórce docelowej
układ oddechowy
z skórę
układ limfatyczny
układ pokarmowy
układ limfatyczny