Zebrane pytania i odpowiedzi do zestawu. Pojęcia, które wystąpią w teście:
abakus, agora, akant, akropol, akroterion (naszczytnik), amazonomachia, amfiteatr, amfora, anthemion, anty, architraw, astragal, attyka, baza, belkowanie, cela (naos), centaur, centauromachia, chryzelefantyna, echinus, enkaustyka, entasis, figura serpentinata, fryz, gigantomachia, gimnazjon, gzyms, herma, hydria, jajownik (wole oczy), kanelury, kapitel, kariatydy, kimation, kolumnada, kontrapost, kora, krater, krepidoma, kuros, lekyt, meander, metopa, mimetyzm, mit, monopteros, naos (cela), naszczytnik (akroterion), palmeta, porządek architektoniczny, porządek dorycki, porządek joński, porządek koryncki, półkolumna, propyleje, skarbiec, stela, stylobat, teatr, terakota, tryglif, trzon, tympanon, waza, waza dipylońska, wole oczy (jajownik), woluta, złoty podział (złote cięcie)
Pytania i odpowiedzi
Terminologia GRECJA pojęcia z historii sztuki, powtórka przed maturą
Ilość pytań: 65
Rozwiązywany: 5128 razy
Pytanie 41
W literaturze i sztuce to naśladowanie, kopiowanie rzeczywistości w dziele sztuki.
mimetyzm
Pytanie 42
Posejdon z Artemizjonu
Opowieść o otaczającym ludzkość świecie, opisująca historię bogów, zjawisk para normalnych, demonów, legendarnych bohaterów oraz historię stworzenia świata i człowieka. Próbowała ona wyjaśnić odwieczne zagadnienia dotyczące bytu ludzkiego, mistyki, życia i śmierci, dobra i zła, jak również istnienie zjawisk przyrody (np. pory roku, piorun). Opowieści mityczne są przejawem wczesnego stadium rozwoju doktryny religijnej, tzw. etapu mitycznego.
Opowieść o otaczającym ludzkość świecie, opisująca historię bogów, zjawisk para normalnych, demonów, legendarnych bohaterów oraz historię stworzenia świata i człowieka. Próbowała ona wyjaśnić odwieczne zagadnienia dotyczące bytu ludzkiego, mistyki, życia i śmierci, dobra i zła, jak również istnienie zjawisk przyrody (np. pory roku, piorun). Opowieści mityczne są przejawem wczesnego stadium rozwoju doktryny religijnej, tzw. etapu mitycznego.
mit
Pytanie 43
plan świątyni
Okrągła budowla starożytna otoczona kolumnadą podpierającą dach. Do najpiękniejszych należy obiekt z IV w. p.n.e. w Delfach.
Jego typ został rozpowszechniony w sakralnej architekturze rzymskiej, stosowany w pawilonach ogrodowych sztuki nowożytnej.
Okrągła budowla starożytna otoczona kolumnadą podpierającą dach. Do najpiękniejszych należy obiekt z IV w. p.n.e. w Delfach.
Jego typ został rozpowszechniony w sakralnej architekturze rzymskiej, stosowany w pawilonach ogrodowych sztuki nowożytnej.
monopteros
Pytanie 44
rzut światyni greckiej z zaznaczonym/zanaczoną ...
Główna część starożytnej świątyni greckiej mieszcząca posąg bóstwa. W dużych świątyniach bywał przedzielony na trzy nawy (środkowa szersza), poprzedzał go zazwyczaj portyk, zwany pronaosem, którego boczne ściany stanowiły przedłużenie bocznych murów ... zakończonych antami.
Główna część starożytnej świątyni greckiej mieszcząca posąg bóstwa. W dużych świątyniach bywał przedzielony na trzy nawy (środkowa szersza), poprzedzał go zazwyczaj portyk, zwany pronaosem, którego boczne ściany stanowiły przedłużenie bocznych murów ... zakończonych antami.
naos
Pytanie 45
Motyw dekoracyjny w formie rozłożonego wachlarzowo, symetrycznego, stylizowanego liścia palmy; od czasów starożytnych stosowany powszechnie w architekturze, malarstwie i rzemiośle artystycznym; występuje pojedynczo lub w rytmicznym szeregu, tworząc ornament ciągły;
palmeta
Pytanie 46
... czerwonofigurowa z Paestum, z przedstawieniem satyra z kobietą, 360-350 p.n.e., zbiory Luwru
W starożytnej Grecji naczynie służące do czerpania, przenoszenia i przechowywania wody.
Charakteryzowało się niską stopką, pękatym brzuścem, wąską szyjką i trzema imadłami (uchwytami). Dwa imadła poziome służyły do podnoszenia naczynia napełnionego wodą, zaś pionowe – do przytrzymywania wazy, niesionej przeważnie na ramieniu lub głowie. Było zdobione malowidłami, często przedstawieniami kobiet przy studni lub tematami mitologicznymi.
W starożytnej Grecji naczynie służące do czerpania, przenoszenia i przechowywania wody.
Charakteryzowało się niską stopką, pękatym brzuścem, wąską szyjką i trzema imadłami (uchwytami). Dwa imadła poziome służyły do podnoszenia naczynia napełnionego wodą, zaś pionowe – do przytrzymywania wazy, niesionej przeważnie na ramieniu lub głowie. Było zdobione malowidłami, często przedstawieniami kobiet przy studni lub tematami mitologicznymi.
hydria
Pytanie 47
Element architektoniczny w formie czworokątnego słupa, zwężającego się zazwyczaj ku dołowi, zwieńczonego głową lub popiersiem. W starożytnej Grecji ustawiano je na placach i ulicach jako rodzaj pomników Hermesa (stąd nazwa) z jego głową, później innych bogów, lub z biustami portretowymi; niekiedy umieszczano dwie głowy razem, tworząc tzw. ... parzyste
herma
Pytanie 48
Podstawa kolumny, filara, pilastra, dźwigająca trzon. Jej głównym elementami są: kwadratowa płyta (plinta) oraz wałki (torusy) rozdzielone wklęską (trochilusem). Występuje od starożytności we wszystkich porządkach architektonicznych prócz doryckiego.
baza
Pytanie 49
W porządkach klasycznych i ich interpretacji w architekturze nowożytnej najwyższy, poziomy, spoczywający na kolumnach, (półkolumnach, pilastrach, itp.)trójdzielny człon składający się z architrawu, fryzu i gzymsu; ukształtowanie i proporcje mają charakterystyczne dla poszczególnych porządków architektonicznych;
belkowanie
Pytanie 50
akropol ateński
W mitologii greckiej pół ludzie, pół konie; były to mityczne istoty o mieszanej budowie. Górna część ich ciała (tułów, głowa, ręce) była podobna do ciała człowieka, natomiast dolna miała kształt konia
W mitologii greckiej pół ludzie, pół konie; były to mityczne istoty o mieszanej budowie. Górna część ich ciała (tułów, głowa, ręce) była podobna do ciała człowieka, natomiast dolna miała kształt konia
centaur
Pytanie 51
Sebastiano Ricci, Walka centaurów z Lapitami, 1715
W mitologii greckiej walka centaurów z Lapitami; Odbyła się podczas wesela króla Pejritoosa i Hippodamei (Hippodamia) w stolicy Lapitów. Centaury, które uczestniczyły w uroczystości weselnej (zostały zaproszone na biesiadę, ponieważ uchodziły za krewnych króla), usiłowały porwać obecne na uczcie kobiety. Jeden spośród nich (o imieniu Eurytion lub Eurytos) próbował zgwałcić pannę młodą. Wkrótce wywiązała się groźna walka, gdyż zbiegły się centaury z całej Tesalii. W końcu Lapitowie wraz z niektórymi Argonautami (m.in. Tezeuszem, Falerosem, Kajneusem, Polifemem) pokonali i zmusili centaury (które przeżyły walkę) do opuszczenia Tesalii.
Wyobrażenie to przejawia się w greckim malarstwie wazowym i rzeźbie (metopy, sarkofagi, zachodni fryz wielkiej świątyni Zeusa w Olimpii)
W mitologii greckiej walka centaurów z Lapitami; Odbyła się podczas wesela króla Pejritoosa i Hippodamei (Hippodamia) w stolicy Lapitów. Centaury, które uczestniczyły w uroczystości weselnej (zostały zaproszone na biesiadę, ponieważ uchodziły za krewnych króla), usiłowały porwać obecne na uczcie kobiety. Jeden spośród nich (o imieniu Eurytion lub Eurytos) próbował zgwałcić pannę młodą. Wkrótce wywiązała się groźna walka, gdyż zbiegły się centaury z całej Tesalii. W końcu Lapitowie wraz z niektórymi Argonautami (m.in. Tezeuszem, Falerosem, Kajneusem, Polifemem) pokonali i zmusili centaury (które przeżyły walkę) do opuszczenia Tesalii.
Wyobrażenie to przejawia się w greckim malarstwie wazowym i rzeźbie (metopy, sarkofagi, zachodni fryz wielkiej świątyni Zeusa w Olimpii)
centauromachia
Pytanie 52
Posąg Zeusa w Olimpii (wyobrażenie Posągu wykonane w 1815 r.)
Technika rzeźbiarska, polegająca na stosowaniu złota i kości słoniowej w posągach montowanych na drewnianej konstrukcji; złota blacha (np. inkrustowana kamieniami półszlachetnymi, pastą szklaną, polichromowana) stanowiła okładzinę szat, włosów i akcesoriów, a płytki z kości słoniowej - twarzy i obnażonych części ciała; rozpowszechniona w starożytnej Grecji w okresie klasycznym i stosowana głównie w kolosalnych posągach kultowych, prawie zarzucona w I w. p.n.e.
Technikę tę stosowano również później (średniowiecze, nowożytność), ale ze względu na kosztowność, do małych rzeźb i dość rzadko.
Technika rzeźbiarska, polegająca na stosowaniu złota i kości słoniowej w posągach montowanych na drewnianej konstrukcji; złota blacha (np. inkrustowana kamieniami półszlachetnymi, pastą szklaną, polichromowana) stanowiła okładzinę szat, włosów i akcesoriów, a płytki z kości słoniowej - twarzy i obnażonych części ciała; rozpowszechniona w starożytnej Grecji w okresie klasycznym i stosowana głównie w kolosalnych posągach kultowych, prawie zarzucona w I w. p.n.e.
Technikę tę stosowano również później (średniowiecze, nowożytność), ale ze względu na kosztowność, do małych rzeźb i dość rzadko.
chryzelefantyna
Pytanie 53
Dolna część głowicy doryckiej i toskańskiej w kształcie okrągłej poduszki, łącząca trzon kolumny z abakusem; terminem tym niekiedy określa się dolną część głowicy jońskiej. Proporcje i profil zmieniały się wraz z ewolucją kolumny doryckiej.
echinus
Pytanie 54
Bardzo trwała technika malarska, w której spoiwem farb był wosk pszczeli. Farby nakładano na gorąco, w stanie płynnym, albo jako pasty, które potem wygładzano gorącym żelazkiem. Stosowana w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie.
enkaustyka
Pytanie 55
Kolumnada w Paestum
Lekkie wybrzuszenie trzonu kolumny doryckiej, najczęściej w ok. 1/3 jej wysokości, uwarunkowane względami optycznymi (pozorne odciążenie belkowania, usunięcie złudzenia wklęsłości, występującego przy zastosowaniu prostego trzonu); stosowane w budownictwie greckim okresu późnoarchaicznego i klasycznego;
Lekkie wybrzuszenie trzonu kolumny doryckiej, najczęściej w ok. 1/3 jej wysokości, uwarunkowane względami optycznymi (pozorne odciążenie belkowania, usunięcie złudzenia wklęsłości, występującego przy zastosowaniu prostego trzonu); stosowane w budownictwie greckim okresu późnoarchaicznego i klasycznego;
entazis
Pytanie 56
Dyskobol Myrona
Kompozycja rzeźbiarska lub malarska, w której autor posłużył się, czasem nawet nienaturalnym, skręceniem ciała portretowanej przez siebie postaci, w celu nadania jej lekkości i dynamiki.
Rzeźby wykorzystujące spiralny układ ciała znane są już ze starożytnej Grecji, później styl ten był stosowany przez włoskich manierystów. Przykładem może być Dyskobol dłuta Myrona.
Kompozycja rzeźbiarska lub malarska, w której autor posłużył się, czasem nawet nienaturalnym, skręceniem ciała portretowanej przez siebie postaci, w celu nadania jej lekkości i dynamiki.
Rzeźby wykorzystujące spiralny układ ciała znane są już ze starożytnej Grecji, później styl ten był stosowany przez włoskich manierystów. Przykładem może być Dyskobol dłuta Myrona.
figura serpentinata
Pytanie 57
Pozioma część belkowania w porządkach klasycznych zawarta między architrawem a gzymsem; w porządku doryckim składa się z tryglifów i metop, w innych porządkach jest gładka lub zdobiona motywami ornamentowymi albo figuralnym;
fryz
Pytanie 58
Pallas Atena walcząca z Enkeladosem (ok. 525 r. p.n.e., misa czerwonofigurowa)
Walka bogów olimpijskich z gigantami. Ulubiony temat w plastyce i ornamentyce w starożytnej Grecji.
Walka bogów olimpijskich z gigantami. Ulubiony temat w plastyce i ornamentyce w starożytnej Grecji.
gigantomachia
Pytanie 59
W starożytnej Grecji zespół budowli przeznaczonych do ćwiczeń gimnastycznych, początkowo drewnianych, od IV w. p.n.e. kamiennych, częściowo krytych; Stanowił nieodzowną instytucję każdego miasta oraz tych okręgów świętych, w których odbywały się agony (zawody sportowe)
gimnazjon
Pytanie 60
Architektoniczny element w formie poziomego (zwykle profilowanego) występującego przed lico muru pasa pojedynczego lub złożonego, o krawędziach przebiegających w płaszczyźnie równoległej do ściany; wykonywany z kamienia, cegły, terakoty, drewna, metalu, tynku na podłożu ceglanym, drewnianym lub żelaznym;
gzyms
Pytanie 61
... na kolumnach
Płytkie, wklęsłe pionowe wyżłobienia, zdobiące na całej długości trzon kolumny lub pilastra, albo inną powierzchnię. Wyżłobienia te stykają się ze sobą ostrymi krawędziami, ale mogą też być przedzielone płaskimi listewkami (patrz ilustracja).
Ozdabianie to było najczęściej stosowane w architekturze klasycznej.
Płytkie, wklęsłe pionowe wyżłobienia, zdobiące na całej długości trzon kolumny lub pilastra, albo inną powierzchnię. Wyżłobienia te stykają się ze sobą ostrymi krawędziami, ale mogą też być przedzielone płaskimi listewkami (patrz ilustracja).
Ozdabianie to było najczęściej stosowane w architekturze klasycznej.
kanelury
Pytanie 62
... joński/jońska
Górna część wieńcząca część kolumny, pilastra, filara, ukształtowana plastycznie. Pełni funkcję konstrukcyjną jako człon pośredniczący między podporą i elementami podpieranymi. Jest najstaranniej opracowaną częścią kolumny i ulegała w różnych krajach i epokach przekształceniom;
Górna część wieńcząca część kolumny, pilastra, filara, ukształtowana plastycznie. Pełni funkcję konstrukcyjną jako człon pośredniczący między podporą i elementami podpieranymi. Jest najstaranniej opracowaną częścią kolumny i ulegała w różnych krajach i epokach przekształceniom;
kapitel
Pytanie 63
Erechtejon
Posąg kobiecy stanowiący podporę architektoniczną, dźwigający na głowie element architektoniczny (belkowanie, balkon, itp.). W starożytności stosowane głównie w porządku jońskim.
Posąg kobiecy stanowiący podporę architektoniczną, dźwigający na głowie element architektoniczny (belkowanie, balkon, itp.). W starożytności stosowane głównie w porządku jońskim.
kariatyda
Pytanie 64
Porządek ten cechuje lekkość, smukłość proporcji i duża ozdobność; kolumna ma profilowaną bazę, żłobkowany trzon, (podzielony 24 żłobkami oddzielonymi listewkami) z nieznaczną entazis oraz bogato zdobioną głowicę z motywem wolut (ślimacznic); belkowanie składa się z trójczłonowego architrawu, ciągłego fryzu, wypełnionego dekoracją reliefową i silnie wysuniętego gzymsu koronującego, pod którym znajduje się rząd ząbków; poszczególne części belkowania podzielone są kimationem z astragalem;
porządek joński
Pytanie 65
Odmiana porządku jońskiego. Różni się dekoracją głowicy, mającej kształt kosza okolonego dwoma rzędami liści akantu, na których opierają się cztery woluty dźwigające abakus;
porządek koryncki
