Jedyną funkcją systemu językowego jest jego GENERATYWNOŚĆ, czyli zdolność tworzenia tekstów (generowania ich). Jakie są funkcje mowy wg. Jacobsona?
funkcja wyróżniająca - która polega na tym, że sposób zorganizowania językowego tekstu ujawnia cechy jego nadawcy, zdradza jego płeć, wiek, wykształcenie, pochodzenie lub przynależność społeczną. (f. towarzysząca)
funkcja autoteliczna - pojawia się, gdy tekst zwraca uwagę na kształt językowy wypowiedzi. (f.towarzysząca)
funkcja poetycka - czyli estetyczna - ujawnia się wtedy, gdy komunikat koncentruje uwagę odbiorcy na sobie samym, narzuca wyczuwalność znaku językowego.
funkcja emotywna - kiedy komunikat mówi o nadawcy komunikatu, ujawnia cechy indywidualizujące go jako pewien typ wrażliwości.
funkcja metajęzykowa - kiedy komunikat nastawiony jest na kod językowy, zawiera wyjaśnienia i tłumaczy sposób organizowania wypowiedzi.
funkcja emotywna - wyrażająca postawę mówiącego wobec zawartej w komunikacie informacji. (f. towarzysząca).
funkcja przedstawiająca - której istota sprowadza się do przekazywania informacji o rzeczywistości pozajęzykowej i samym wykonawcy. (f.zasadnicza)
funkcja metajęzykowa - polegająca na objaśnianiu znaków i znaczenia składników wypowiedzi. (f. uboczna).
funkcja wolicjonalna - tekst pokazuje polecenia i życzenia nadawcy. (f. zasadnicza)
funkcja impresywna - czyli konatywna - kiedy komunikat językowy formułuje apele, polecenia, rozkazy, adresowane do odbiorcy komunikatu: formalnym wyznacznikiem funkcji impresywnej są rozkaźniki i bezpośrednie zwroty językowe do odbiorcy.
funkcja poznawcza - którą komunikat pełni wtedy, gdy dotyczy on kontekstu, referuje jego stany, orzeka o jakiejś rzeczywistości pozajęzykowej.
funkcja fatyczna - kiedy komunikat formułowany jest w celu nawiązania lub podtrzymania kontaktu z odbiorcą, warunkującego porozumienie.
funkcja kontaktywna - która służy nawiązywaniu i podtrzymaniu kontaktu nadawcy z odbiorcą. (f. uboczna)