HAP III KOLOS

pylony

w starożytnym egipcie prostokątne, zwężające się piramidalnie ku górze wieże, flankujące portal prowadzący do świątyni

planty

typ ogrodu publicznego zakłądanego na miejscu dawnych obwarowań, otaczającego pierścieniem obszar staromiejski, charakterystyczny dla XIX w.

promenada

aleja do spacerów w parkach publicznych i na wielkomiejskich bulwarach

perystyl

wewnętrzny dziedziniec lub ogród w starożytnych świątyniach egipskich, otoczony portykiem kolumnowym

aedicula

pierwotnie rodzaj kaplicy z dwiema kolumnami podtrzymującymi belkowanie i fronton, ustawianej w świątyni i mieszczącej statuę. W szerszym znaczeniu również obramienie drzwi, okna itp. składające się z dwóch kolumn lub filarów, podtrzymujących nadproże

attyka

górny element budynku w postaci ścianki, balustrady lub rzędu sterczyn osłaniający dach.

aleja

droga w ogrodzie obsadzona po obu stronach drzewami

alkowa

niewielkie pomieszczenie lub wnęka bez okien wyodrębnione z większej izby , zwykle mieszczące łoże, oddzielone zasłoną

antykamera

salka dla dworzan i służby poprzedzająca pokój paradny lub sypialny, również przedpokój lub pomieszczenie sąsiadujące z salą, pokojem o określonym przeznaczeniu

buduar

wytwornie umeblowany i wykwintnie ozdobiony, niewielki pokój zajmowany przez panią domu. Umieszczony był zazwyczaj między salonem a sypialnią

amfilada

szereg pomieszczeń połączonych ze sobą drzwiami umieszczonymi w jednej linii. Takie ustawienie wewnątrz budynku, przy otwartych drzwiach, stwarza perspektywę widokową. Efektowne rozwiązanie stosowane w okresie renesansu, baroku, klasycyzmu w kształtowaniu wnętrz pałacowych oraz dworów w Polsce

abakus

kwadratowa płyta stanowiąca górną część głowicy kolumny

stylobat

podstawa, na której ustawiona była kolumnada świątyni gr.

sgraffito

dekoracja malarska wykonana w tynku; wzór naniesiony z szablonu wykonuje się zeskrobując partie wierzchniej warstwy tynku

gzyms

w architekturze klasycznej najwyższy, nadwieszony element belkowania; także każdy ozdobny pas wysunięty przed lico muru, wieńczący budynek, ścianę, łuk itd.

gazon

owalny lub kolisty trawnik przed pałacem, niekiedy ozdobiony fontanną lub rzeźbą, otoczony drogą prowadzącą do ganku wejściowego

wykusz

wystający z lica elewacji fragment budynku poszerzający przylegające wnętrze, nadwieszony powyżej parteru na wysokości jednej lub kilku kondygnacji

bastion

wysunięty element w narożu fortyfikacji skąd załoga może widzieć i bronić teren przylegający do gł. linii obwarowań

basteja

budowla fortyfikacyjna, będąca murowanym lub ziemnym umocnieniem w formie niskiej, przysadzistej baszty obronnej. Zbudowana na planie półkola, wieloboku lub podkowy, wysunięta przed mur obronny, była stanowiskiem ogniowym artylerii, blokującym dostęp do kurtyny.

belweder

niewielka budowla widokowa usytuowana zwykle w ogrodzie, w miejscu w którym można kontemplować piękne widoki; także nadbudówka z tarasem nad dachem pałacu