Finanse publiczne

• Fundusz celowy • Agencja wykonawcza • Instytucja gospodarki budżetowej • Samorządowe zakładu budżetowe• Fundusz celowy • Agencja wykonawcza • Instytucja gospodarki budżetowej • Samorządowe zakładu budżetowe

Minister, kierownicy urzędów centralnych, wojewoda oraz inne organy działające na podstawie odrębnych przepisów.

• Dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego • Lokalnego transportu zbiorowego • Targowisk i hal targowych • Zieleni gminnej i zadrzewień

Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego – gminne, powiatowe, wojewódzkie zakłady budżetowe

wpłaca do budżetu jednostki samorządu terytorialnego nadwyżkę środków obrotowych, ustaloną na koniec okresu sprawozdawczego, chyba że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego postanowi inaczej.

Parlament w obrębie innej ustawy

 minister lub Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, za zgodą Rady Ministrów, udzielona na jego wniosek;  organ lub kierownik jednostki, jako organ wykonujący funkcje organu założycielskiego

• Centralny Ośrodek Sportu • GUS • Centrum Usług Logistycznych

Odrębna ustawa. Nowo tworzonej instytucji gospodarki budżetowej może być przyznana jednorazowa dotacja na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe.

• parlament • jednostki samorządu terytorialnego • minister

mogą być utworzone po uzyskaniu pozwolenia ministra ds. szkolnictwa wyższego, po otrzymaniu opinii Państwowej Komisji Akredytacyjnej.

Prezes rady ministrów

Prawo Wagnera mówi o stałym wzroście wydatków publicznych (względnych w odniesieniu do PKB i bezwzględnych). Przyczyny: • socjologiczne, • historyczne, • polityczne • ekonomiczne i społeczne Oprócz funkcji fiskalnej podatki pełnią funkcje: • Gospodarcze • Społeczne • polityczne

Keynesowskie podejście: Łagodzenie wahania cyklu koniunkturalnego, a przede wszystkim walka z bezrobociem przez: • zwiększanie wydatków publicznych, głównie na cele inwestycyjne (mnożnik inwestycyjny), • budżet ma być równoważony, ale nie w roku budżetowym lecz w okresie cyklu koniunkturalnego • w przypadku pojawienia się inflacji, jako rezultatu przegrzania koniunktury, państwo miało zmniejszać wydatki i tym samym ograniczać popyt globalny, • wysokie oprocentowanie kredytu banku centralnego i banków komercyjnych miało hamować ekspansję i wywołana przez nią inflację oraz odwrotnie, niskie oprocentowanie miało pobudzać inwestycje i zmniejszać bezrobocie. Neoliberalne podejście: • ograniczanie działalności państwa: najmniejsze obciążanie podatnika daninami, • jak najmniejszy budżet, • dominujące podatki pośrednie, • twarde ograniczanie deficytu budżetowego.

J. M. Keynes uważał, że w wyniku dodatkowych inwestycji dochód narodowy wzrasta bardziej niż proporcjonalnie, dzięki działaniu tzw. mnożnika inwestycyjnego. Z dodatkowo wytworzonego dochodu narodowego można wówczas sfinansować dodatkowe wydatki państwa, ale tylko wówczas, gdy na odpowiednio wysokim poziomie zostanie ustalona stopa opodatkowania i gdy pieniądze wydane na sfinansowanie inwestycji (wydatków budżetowych) zostaną przede wszystkim przeznaczone na konsumpcję a nie zaoszczędzone (krańcowa skłonność do konsumpcji). To właśnie wzrost konsumpcji wywołuje w gospodarce działanie mnożnika inwestycyjnego.

• Bank centralny zapewnia stabilność cen przez regulacje dopływu pieniądza do gospodarki przez co groźba inflacji może być usunięta. • Oczekiwania stałej wartości pieniądza i eliminacja groźby zniweczenia oszczędności przez inflację, skłaniać będzie do zaangażowania inwestycyjnego jednostek gospodarczych, a więc wzrostu gospodarczego w dłuższym okresie. • Gospodarka sama dostosowuje się do zmieniającej się sytuacji a interwencja rządu może popsuć cudowną naturę rynku.

Formalna zasada jedności budżetu jest postulatem ujmowania wszystkich rachunków w jednym dokumencie, tj. by obok ustawy budżetowej nie tworzono planów finansowych dotyczących środków publicznych, prezentowanych odrębnie. Postulat jedności merytorycznej ma zagwarantować władzy ustawodawczej pełną orientację na temat stopnia zrównoważenia budżetu państwowego, bez potrzeby badania wielu dokumentów. Ma eliminować zjawisko pokazywania pozornych nadwyżek lub niedoborów.

Minister finansów ma obowiązek do 31 maja ogłaszać w monitorze polskim kwotę i relację państwowego długu publicznego do PKB

“Środki publiczne pochodzące z poszczególnych tytułów nie mogą być przeznaczane na finansowanie imiennie wymienionych wydatków, chyba, że odrębna ustawa stanowi inaczej” – daje możliwość do kontrolowania płynności finansów publicznych

Jednocześnie ustawa zabrania dokonywania zmian w innych ustawach (np. podatkowych) przy pomocy ustawy budżetowej. Powinno to zmniejszyć presję środowisk politycznych na poprawianie prawa w celu „dopięcia” planów finansowych państwa.